Co musisz wiedzieć:

• Rząd Merza i rząd Tuska ogłosiły nową agendę współpracy obronnej, obejmującą wsparcie Ukrainy, ochronę Bałtyku, walkę z dronami i rozwój CTF Baltic.
• W deklaracji pojawił się niejasny zapis o powołaniu specjalnej grupy roboczej MON, która ma działać „równolegle, ale oddzielnie” od negocjowanej umowy obronnej na 2026 r. – bez wyjaśnienia celu.
• Modernizacja infrastruktury – także pod potrzeby wojskowe – ma być priorytetem, m.in. rozbudowa rurociągu paliwowego NATO i modernizacja linii Angermünde–Szczecin.
• Współpraca obejmie również sektor energetyczny, gospodarkę i nowe technologie, w tym AI, Smart City i dywersyfikację źródeł energii.
• Niemcy zobowiązały się zwrócić Polsce kolejne zrabowane dobra kultury i potwierdziły budowę pomnika polskich ofiar nazizmu w Berlinie.

1 grudnia 2025 roku w Berlinie odbyły się 17. polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe, które obejmowały premiera Donalda Tuska i kanclerza Friedricha Merza wraz z ministrami obu krajów. Po stronie polskiej obecni byli: Radosław Sikorski, Władysław Kosiniak-Kamysz, Marta Cienkowska, Paulina Hennig-Kloska oraz Dariusz Klimczak.

W trakcie rozmowy premiera Polski i kanclerza Niemiec miało dojść do połączenia z Wołodymyrem Zełenskim, Emmanuelem Macronem i Keirem Starmerem.

Bezpieczeństwo i obrona: Priorytet w cieniu wojny

Kluczowym tematem dla Niemiec była intensyfikacja współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa. Oba kraje potwierdziły "niezłomne zobowiązanie do wzmacniania partnerstwa bilateralnego oraz w ramach UE i NATO". W deklaracji podkreślono wzmocnienie dialogu politycznego, zaangażowania wojskowego, współpracy przemysłu obronnego i budowy odpornej infrastruktury. Szczególny nacisk położono na wsparcie Ukrainy: zwiększenie presji na Moskwę poprzez nowe sankcje, pomoc wojskową, finansową i gospodarczą. Obejmuje to wykorzystanie zamrożonych rosyjskich aktywów oraz inicjatywy NATO, takie jak Centrum Analiz, Szkoleń i Edukacji NATO-Ukraina (JATEC) w Bydgoszczy.

W kontekście obrony zbiorowej deklaracja obu stron stwierdza, że "bezpieczeństwo Polski i Niemiec jest ze sobą powiązane". Podkreślono wojskowe rozmieszczenia w krajach bałtyckich, polskie inwestycje w "Tarczę Wschód" oraz niemiecki wkład w ochronę przestrzeni powietrznej, m.in. poprzez systemy Patriot i samoloty Eurofighter w Malborku. Współpraca ma objąć walkę z dronami, ochronę Morza Bałtyckiego przed rosyjską "flotą cieni" oraz rozwój CTF Baltic.

Tajemnicza deklaracja

Jednak pytania budzi powołanie grupy roboczej ministerstw obrony. Jak czytamy w deklaracji:

"Uzgodniliśmy powołanie grupy roboczej ministerstw obrony. Jej praca będzie prowadzona równolegle, ale oddzielnie od negocjacji nad nową umową obronną, która ma być przygotowana przez ministerstwa obrony i podpisana w 2026 r."

Co to dokładnie oznacza, nie jest opisane. Ministerstwa Obrony Narodowej na razie nie skomentowało sprawy.

Infrastruktura i mobilność: Podwójne zastosowanie w praktyce

Kluczowym ustaleniem jest rozwój systemu zaopatrzenia w paliwo NATO poprzez rozbudowę rurociągu z Niemiec do Polski. To ma zapewnić niezawodną i odporną logistykę, synchronizując plany z NATO. Wszystkie działania infrastrukturalne uwzględnią potencjał podwójnego zastosowania (dual use), w ramach inicjatywy Modelowego Korytarza Mobilności Wojskowej między Holandią, Niemcami i Polską. Obejmuje to modernizację mostów, autostrad i kolei, np. linii Angermünde-Szczecin czy analizy szybkiej kolei Warszawa-Berlin.

Minister infrastruktury Dariusz Klimczak skomentował:

"Kolejny raz spotkałem się z Federalnym Ministrem Transportu Niemiec. Rozmawialiśmy o wspólnych inwestycjach infrastrukturalnych, zwiększeniu liczby połączeń i bezpieczeństwie transportowym."

To pokazuje praktyczny wymiar konsultacji, ale rodzi pytania o finansowanie z funduszy UE.

Gospodarka, energia i pamięć historyczna

W części ekonomicznej deklaracja akcentuje wzmocnienie konkurencyjności UE poprzez uproszczenie regulacji, promocję innowacji i dywersyfikację źródeł energii. Oba kraje dążą do pełnej niezależności od rosyjskich surowców, rozwijając infrastrukturę ładowania pojazdów elektrycznych i transformację regionów węglowych. Potencjał współpracy obejmuje AI, Smart City i E-Health.

Niemcy zobowiązały się do budowy pomnika polskich ofiar nazizmu w dawnym budynku Opery Kroll. Ponadto mają zwrócić zrabowane dobra kultury z publicznych instytucji, sprawdzane indywidualnie z uwzględnieniem polskich żądań. Dziś przekazano 73 dokumentów i rzeźbę z Malborka.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Co było głównym tematem polsko-niemieckich konsultacji? Najważniejszym obszarem, według relacji niemieckich mediów, była współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, zwłaszcza w kontekście wojny w Ukrainie oraz wspólnych działań w ramach NATO i UE.

O co chodzi z „tajemniczą deklaracją” w sprawie obronności? Deklaracja zapowiada powołanie specjalnej grupy roboczej ministerstw obrony, która ma pracować równolegle, lecz oddzielnie od negocjowanej umowy obronnej planowanej na 2026 r. Jej zadania nie zostały publicznie opisane.

Jakie decyzje zapadły w sprawie infrastruktury? Ustalono m.in. modernizację linii Angermünde–Szczecin, rozwój korytarzy mobilności wojskowej i rozbudowę rurociągu paliwowego NATO, z naciskiem na podwójne zastosowanie (cywilne i wojskowe).

Czy rozmowy objęły kwestie gospodarcze i energetyczne? Tak. Oba rządy deklarują chęć wzmacniania konkurencyjności UE, rozwijania nowych technologii (AI, smart city, e-health) oraz odchodzenia od rosyjskich surowców.

Co ustalono w zakresie pamięci historycznej? Niemcy potwierdziły budowę pomnika polskich ofiar nazizmu oraz rozpoczęły przekazywanie Polsce zrabowanych dóbr kultury — tym razem 73 dokumentów i jednej rzeźby z Malborka.