100. rocznica pierwszego posiedzenia Sejmu Śląskiego

Sejm Śląski utworzono na mocy ustawy konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego z dnia 15 lipca 1920 r., zawierającej statut organiczny Województwa Śląskiego. 24 września 1922 r. odbyły się pierwsze wybory do Sejmu Śląskiego, a 10 października 1922 r. jego pierwsze posiedzenie.
Katowice, gmach Akademii Muzycznej, w którym obradował Sejm Śląski do momentu budowy własnej siedziby 100. rocznica pierwszego posiedzenia Sejmu Śląskiego
Katowice, gmach Akademii Muzycznej, w którym obradował Sejm Śląski do momentu budowy własnej siedziby / wikipedia/ Adrian Tync - Praca własna/ CC BY-SA 4.0

Początkowo w Sejmie Śląskim zasiadało 48 posłów, którzy mieli być wybierani na 5-letnie kadencje. Sejm powoływał Śląską Radę Wojewódzką, w skład której wchodzili wojewoda i wicewojewoda oraz pięciu członków wybieranych przez Sejm Śląski. Sejm miał władzę legislacyjną w zakresie kolejnictwa, policji i żandarmerii, szkolnictwa, rolnictwa, wód, spraw wyznaniowych oraz organizacji administracji wojewódzkiej i samorządu na terenie województwa śląskiego. Polityka zagraniczna i sprawy wojskowe wyjęte były spod jego kompetencji i podlegały Sejmowi RP.

Szczególne uprawnienie Sejm Śląski zyskał w dziedzinie podatkowej. Mógł uchwalać własne podatki, zarządzał odrębnym Skarbem Śląskim. Co ważne, jedynie część daniny publicznej zbieranej w województwie śląskim trafiała do Warszawy, a pozostała część służyła bezpośrednio mieszkańcom obszaru autonomicznego.

Pierwsze posiedzenie Sejmu Śląskiego odbyło się 10 października 1922 r. Przewodnicząca, Janina Omańkowska, otwierając pierwsze obrady powiedziała: „Szanowni Państwo! Chwila, którą obecnie przeżywamy, jest tak wielka i tak doniosłego znaczenia, że na uwypuklenie jej nie potrzeba słów, gdyż byłyby one zawsze zbyt blade wobec doniosłości tej chwili. Zazwyczaj wypadki, które się tak codziennie dzieją, a przynajmniej bardzo często przed oczyma naszemi się przesuwają, tracą dla obserwujących je wiele ze swej bezpośredniej wartości. […] Ale jeśli głębiej się zastanowimy nad znaczeniem tej dzisiejszej chwili, jeśli głębiej wnikniemy w bieg wypadków, który tę chwilę sprowadził , to zaiste zdawać się nam będzie, że słońce stanąćby powinno w podziwie i uwielbieniu dla tego cudu, który się stał.”

Janina Omańkowska zapisała się na kartach polskiej historii jako pierwsza kobieta kierująca obradami Sejmu Śląskiego. Za swoją działalność została odznaczona odznaką „Za służbę narodową” oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski „Polonia Restituta”.

W trakcie pierwszego posiedzenia do kierowania pracami Sejmu Śląskiego powołano prezydium, na czele którego stał marszałek. Przez większość czasu istnienia Sejmu Śląskiego (od 1922 do 1935 r.) obowiązki marszałka Sejmu Śląskiego pełnił adwokat i działacz narodowy Konstanty Wolny.

Lokalny parlament był miejscem działalności reprezentantów partii polskich i niemieckich w województwie śląskim. Posiedzenia Sejmu Śląskiego miały charakter ogólnodostępny i cieszyły się sporym zainteresowaniem mieszkańców Śląska. Częstym gościem w Sejmie Śląskim był również urzędujący wojewoda, który – zgodnie ze statutem organicznym – miał pierwszeństwo głosu. Sejm Śląski funkcjonował nieprzerwanie do września 1939 r. Formalnie statut organiczny Województwa Śląskiego został uchylony 6 maja 1945 r. decyzją komunistycznej Krajowej Rady Narodowej.

***

Zachęcamy Państwa do zapoznania z dodatkami prasowymi przygotowanymi przez Oddział IPN w Katowicach z okazji 100 rocznicy przyłączenia części Górnego Śląska do Polski:

https://katowice.ipn.gov.pl/pl3/aktualnosci/166115,Dodatek-prasowy-do-wydawnictw-Polska-Press-Grupa-Do-Polski-1922-Przylaczenie-cze.html

https://przystanekhistoria.pl/pa2/biblioteka-cyfrowa/dodatki-do-prasy/92981,Powrot-100-lecie-przylaczenia-czesci-Gornego-Slaska-do-Polski.html

Zachęcamy także do zapoznania się z artykułem L. Krzyżanowskiego pr. „Pierwsze lata województwa śląskiego w II RP” dostępnym na portalu internetowym przystanekhistoria.pl:

https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/gospodarka/70866,Pierwsze-lata-wojewodztwa-slaskiego-w-II-RP.html

oraz zapoznania się z nagraniem audiowizualnym sesji popularnonaukowej „Koniec i początek. Lato 1922 roku na Górnym Śląsku”, która się odbyła 22 czerwca 2022 r. o godz. 12.00 w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika: https://www.youtube.com/watch?v=2vwy_Le1BLY&t=5s

 


 

POLECANE
Raport RPO ws. aresztowania ks. Olszewskiego. Jest komentarz mec. Bartosza Lewandowskiego gorące
Raport RPO ws. aresztowania ks. Olszewskiego. Jest komentarz mec. Bartosza Lewandowskiego

Rzecznik Praw Obywatelskich zakończył i opublikował raport ws. traktowania w areszcie ks. Michała Olszewskiego. Jak poinformowano, duchowny nie został poddany torturom w rozumieniu prawa międzynarodowego, ale doszło do niehumanitarnego traktowania oraz innych naruszeń praw i wolności. Jest komentarz mec. Bartosza Lewandowskiego.

RPO wskazuje na liczne naruszenia w traktowaniu byłych urzędniczek ministerstwa sprawiedliwości podczas aresztowania z ostatniej chwili
RPO wskazuje na liczne naruszenia w traktowaniu byłych urzędniczek ministerstwa sprawiedliwości podczas aresztowania

Rzecznik Praw Obywatelskich zbadał sprawę traktowania byłych urzędniczek Ministerstwa Sprawiedliwości podczas przebywania w areszcie.

Nazywaliśmy go dr. Google. Nowe informacje o zamachowcu z Magdeburga Wiadomości
"Nazywaliśmy go dr. Google". Nowe informacje o zamachowcu z Magdeburga

Niemieckie media podają, że zamachowca z Magdeburga nie był cenioną postacią w klinice. Współpracownicy mieli podważać jego kompetencje lekarskie oraz składać liczne skargi do kierownictwa.

Jest raport RPO ws. traktowania w areszcie ks. Michała Olszewskiego z ostatniej chwili
Jest raport RPO ws. traktowania w areszcie ks. Michała Olszewskiego

Rzecznik Praw Obywatelskich zakończył i opublikował raport ws. traktowania w areszcie ks. Michała Olszewskiego. Jak poinformowano, duchowny nie został poddany torturom w rozumieniu prawa międzynarodowego, ale doszło do niehumanitarnego traktowania oraz innych naruszeń praw i wolności.

List otwarty Romanowskiego do Bodnara. Polityk chce wrócić do kraju polityka
List otwarty Romanowskiego do Bodnara. Polityk chce wrócić do kraju

Poseł Marcin Romanowski opublikował list otwarty do ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, który dotyczy m.in. deklaracji o przeprowadzeniu sprawiedliwego procesu. Polityk zadeklarował, że wróci do kraju w ciągu sześciu godzin, jeśli minister spełni kilka warunków.

Andrzej Duda: Poglądy Karola Nawrockiego są najbliższe moim z ostatniej chwili
Andrzej Duda: Poglądy Karola Nawrockiego są najbliższe moim

Prezydent Andrzej Duda przyznał w poniedziałek w RMF24, że wśród kandydatów na prezydenta poglądy popieranego przez PiS Karola Nawrockiego są mu najbliższe. Zastrzegł, że nie będzie prowadził kampanii wyborczej za prezesa IPN.

Burza w sieci. Dziennikarze i politycy KO przyłapani na wspólnym imprezowaniu [WIDEO] z ostatniej chwili
Burza w sieci. Dziennikarze i politycy KO przyłapani na wspólnym imprezowaniu [WIDEO]

Jak donosi Telewizja Republika, w niedzielę wieczorem w jednej z warszawskich restauracji wspólnie imprezowali redaktorzy nielegalnie przejętej TVP z politykami Koalicji Obywatelskiej.

Propozycja Hołowni ws. wyborów prezydenckich. Andrzej Duda zabiera głos z ostatniej chwili
Propozycja Hołowni ws. wyborów prezydenckich. Andrzej Duda zabiera głos

– Jestem otwarty na dyskusję na temat różnych idei legislacyjnych, także jeżeli chodzi o Sąd Najwyższy – podkreślił w poniedziałek prezydent Andrzej Duda, pytany o propozycję marszałka Sejmu Szymona Hołowni dotyczącą stwierdzenia przez Sąd Najwyższy ważności wyboru prezydenta.

Przeciągają się negocjacje ws. czołgów K2 dla Polski z ostatniej chwili
Przeciągają się negocjacje ws. czołgów K2 dla Polski

– Realny termin podpisania drugiej umowy z PGZ, dotyczącej m.in. produkcji K2PL, czyli spolonizowanej wersji koreańskich czołgów K2, to styczeń – twierdzi Junmo Seo, prezes Hyundai Rotem Europe i wiceprezes Hyundai Rotem Company. Ujawnia, które elementy technologii Koreańczycy są gotowi przekazać Polsce – czytamy w poniedziałkowym "Pulsie Biznesu".

Kosiniak-Kamysz: Bez konstytucyjnego resetu nic nie naprawimy z ostatniej chwili
Kosiniak-Kamysz: "Bez konstytucyjnego resetu nic nie naprawimy"

– Bez resetu konstytucyjnego, bez nowego rozdziału o Trybunale Konstytucyjnym uporządkowanie wymiaru sprawiedliwości będzie po prostu niemożliwe – ocenił w rozmowie z poniedziałkową "Rzeczpospolitą" wicepremier, szef MON, prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz.

REKLAMA

100. rocznica pierwszego posiedzenia Sejmu Śląskiego

Sejm Śląski utworzono na mocy ustawy konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego z dnia 15 lipca 1920 r., zawierającej statut organiczny Województwa Śląskiego. 24 września 1922 r. odbyły się pierwsze wybory do Sejmu Śląskiego, a 10 października 1922 r. jego pierwsze posiedzenie.
Katowice, gmach Akademii Muzycznej, w którym obradował Sejm Śląski do momentu budowy własnej siedziby 100. rocznica pierwszego posiedzenia Sejmu Śląskiego
Katowice, gmach Akademii Muzycznej, w którym obradował Sejm Śląski do momentu budowy własnej siedziby / wikipedia/ Adrian Tync - Praca własna/ CC BY-SA 4.0

Początkowo w Sejmie Śląskim zasiadało 48 posłów, którzy mieli być wybierani na 5-letnie kadencje. Sejm powoływał Śląską Radę Wojewódzką, w skład której wchodzili wojewoda i wicewojewoda oraz pięciu członków wybieranych przez Sejm Śląski. Sejm miał władzę legislacyjną w zakresie kolejnictwa, policji i żandarmerii, szkolnictwa, rolnictwa, wód, spraw wyznaniowych oraz organizacji administracji wojewódzkiej i samorządu na terenie województwa śląskiego. Polityka zagraniczna i sprawy wojskowe wyjęte były spod jego kompetencji i podlegały Sejmowi RP.

Szczególne uprawnienie Sejm Śląski zyskał w dziedzinie podatkowej. Mógł uchwalać własne podatki, zarządzał odrębnym Skarbem Śląskim. Co ważne, jedynie część daniny publicznej zbieranej w województwie śląskim trafiała do Warszawy, a pozostała część służyła bezpośrednio mieszkańcom obszaru autonomicznego.

Pierwsze posiedzenie Sejmu Śląskiego odbyło się 10 października 1922 r. Przewodnicząca, Janina Omańkowska, otwierając pierwsze obrady powiedziała: „Szanowni Państwo! Chwila, którą obecnie przeżywamy, jest tak wielka i tak doniosłego znaczenia, że na uwypuklenie jej nie potrzeba słów, gdyż byłyby one zawsze zbyt blade wobec doniosłości tej chwili. Zazwyczaj wypadki, które się tak codziennie dzieją, a przynajmniej bardzo często przed oczyma naszemi się przesuwają, tracą dla obserwujących je wiele ze swej bezpośredniej wartości. […] Ale jeśli głębiej się zastanowimy nad znaczeniem tej dzisiejszej chwili, jeśli głębiej wnikniemy w bieg wypadków, który tę chwilę sprowadził , to zaiste zdawać się nam będzie, że słońce stanąćby powinno w podziwie i uwielbieniu dla tego cudu, który się stał.”

Janina Omańkowska zapisała się na kartach polskiej historii jako pierwsza kobieta kierująca obradami Sejmu Śląskiego. Za swoją działalność została odznaczona odznaką „Za służbę narodową” oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski „Polonia Restituta”.

W trakcie pierwszego posiedzenia do kierowania pracami Sejmu Śląskiego powołano prezydium, na czele którego stał marszałek. Przez większość czasu istnienia Sejmu Śląskiego (od 1922 do 1935 r.) obowiązki marszałka Sejmu Śląskiego pełnił adwokat i działacz narodowy Konstanty Wolny.

Lokalny parlament był miejscem działalności reprezentantów partii polskich i niemieckich w województwie śląskim. Posiedzenia Sejmu Śląskiego miały charakter ogólnodostępny i cieszyły się sporym zainteresowaniem mieszkańców Śląska. Częstym gościem w Sejmie Śląskim był również urzędujący wojewoda, który – zgodnie ze statutem organicznym – miał pierwszeństwo głosu. Sejm Śląski funkcjonował nieprzerwanie do września 1939 r. Formalnie statut organiczny Województwa Śląskiego został uchylony 6 maja 1945 r. decyzją komunistycznej Krajowej Rady Narodowej.

***

Zachęcamy Państwa do zapoznania z dodatkami prasowymi przygotowanymi przez Oddział IPN w Katowicach z okazji 100 rocznicy przyłączenia części Górnego Śląska do Polski:

https://katowice.ipn.gov.pl/pl3/aktualnosci/166115,Dodatek-prasowy-do-wydawnictw-Polska-Press-Grupa-Do-Polski-1922-Przylaczenie-cze.html

https://przystanekhistoria.pl/pa2/biblioteka-cyfrowa/dodatki-do-prasy/92981,Powrot-100-lecie-przylaczenia-czesci-Gornego-Slaska-do-Polski.html

Zachęcamy także do zapoznania się z artykułem L. Krzyżanowskiego pr. „Pierwsze lata województwa śląskiego w II RP” dostępnym na portalu internetowym przystanekhistoria.pl:

https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/gospodarka/70866,Pierwsze-lata-wojewodztwa-slaskiego-w-II-RP.html

oraz zapoznania się z nagraniem audiowizualnym sesji popularnonaukowej „Koniec i początek. Lato 1922 roku na Górnym Śląsku”, która się odbyła 22 czerwca 2022 r. o godz. 12.00 w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN w Katowicach im. Henryka Sławika: https://www.youtube.com/watch?v=2vwy_Le1BLY&t=5s

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe