[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem

16 lutego 1946 roku Eliasz Koton dowodził obławą UB (wspólnie z NKWD i LWP) pod Orłowem przeciw oddziałom NZW Romualda Rajsa "Burego" i Kazimierza Chmielowskiego "Rekina", które straciły 20 zabitych. Ten komunistyczny sadysta, późniejszy pułkownik UB, nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie.
Eliasz Koton [Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem
Eliasz Koton / IPN

Koton znany był z tego, że nie tylko nakazywał swoim podwładnym torturowanie zatrzymanych „wrogów ludu”, ale sam, w wyjątkowo wyrafinowany sposób, znęcał się nad nimi.

Urodzony w 1915 roku w Wilnie. Skończył Wydział Ślusarsko-Mechaniczny Wileńskiej Szkoły Technicznej (1933). Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 17 sierpnia 1944 roku jako funkcjonariusz Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN został skierowany do dyspozycji szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Białymstoku i mianowany kierownikiem Sekcji I Kontrwywiadu tamtejszej bezpieki. W latach 1945-1947 na kierowniczych stanowiskach WUBP w Białymstoku.

Z tego okresu zachowała się notatka:

„Kapitan [Eljasz] Koton z wojew[ódzkiego] UBP oświadczył, że tylko czeka na ukończenie terminu ujawniania AK. W dalszym ciągu przed komisją likwidacyjną [AK] oświadczył, że posiada dokładne spisy placówek AK i nie będzie się nazywać Koton, jeżeli na tej podstawie nie osadzi reszty bandytów w więzieniu”. 

W czerwcu 1945 roku Koton nakazał aresztować Danutę Siedzikównę ps. „Inka”, sanitariuszkę antykomunistycznego oddziału mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Wtedy „Inka” została odbita przez patrol żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK (ostatecznie, po ponownym aresztowaniu, zginęła zamordowana w piwnicy gdańskiego aresztu 28 sierpnia 1946 roku).

1 października 1946 roku na drodze z Zambrowa do Ostrowi Mazowieckiej Koton został ciężko ranny w wybuchu miny założonej przez żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego. Następnie był zastępcą szefa WUBP w Szczecinie (1947-1948) i we Wrocławiu (1948-1950). W latach 1950-55 szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Szczecinie. 

24 kwietnia 1953 roku przesłał do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, przygotowane na podstawie opracowań naczelników wydziałów szczecińskiego WUBP, „Sprawozdanie z okresu choroby, a następnie śmierci tow. Stalina”: „Aparat bezpieczeństwa na terenie województwa podczas tych dni zastosował represje wobec 43 osób, w tym 34 osoby zatrzymano profilaktycznie, po 48 godzinach zostały zwolnione, zaś na 9 osób sprawy skierowano do sądu. Z tego przypada 35 osób na PUBP, a 8 osób na aparat wojewódzki”.

W 1956 roku Eljasz Koton przeniósł się do Gdańska na stanowisko kierownika Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Od 16 listopada 1956 roku w dyspozycji szefa Komitetu ds Bezpieczeństwa Publicznego, 20 lutego 1957 roku zwolniony ze służby, jednak już następnego dnia mianowany starszym radcą Centralnego Archiwum MSW. 

Na koniec szereg odznaczeń: Krzyż Oficerski (1954) i Kawalerski (1945) Order Odrodzenia Polski, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945), Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały (1945) (za Lenino), Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946), Złoty (1947) i Srebrny (1946) Krzyż Zasługi, czechosłowacki Medal "Za Odwagę" (1948), Odznaka "10 Lat w Służbie Narodu" i Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954).
Zmarł w 1979 roku, został pochowany na… Powązkach Wojskowych w Warszawie.
 


 

POLECANE
Sonda kosmiczna Parker próbuje przelecieć najbliżej Słońca w historii Wiadomości
Sonda kosmiczna Parker próbuje przelecieć najbliżej Słońca w historii

Należącą do NASA sonda Parker podjęła we wtorek próbę zbliżenia się do Słońca bliżej niż kiedykolwiek wcześniej, na odległość 6,2 mln km – podała agencja AFP. Celem misji jest zbadanie atmosfery gwiazdy, w tym szczególnie burz słonecznych, które mogą mieć wpływ na systemy komunikacyjne na Ziemi.

Niebezpieczny incydent pod Kaliszem. Pocisk wpadł do mieszkania Wiadomości
Niebezpieczny incydent pod Kaliszem. Pocisk wpadł do mieszkania

W miejscowości pod Kaliszem doszło w poniedziałek wieczorem do niebezpiecznego incydentu. Pocisk przebił szybę i wpadł do mieszkania, w którym znajdowała się rodzina.

Premier Węgier wskazał na datę końca wojny na Ukrainie polityka
Premier Węgier wskazał na datę końca wojny na Ukrainie

- Wojna skończy się w 2025 roku. Albo zakończą ją negocjacje pokojowe, albo jedna z walczących stron zostanie pokonana - stwierdził Viktor Orban. Premier Węgier wyraził pewność, że konflikt na wschodzie Europy zakończy się w przyszłym roku.

Zawieszono wszystkie loty American Airlines. Pasażerowie skarżą się na utrudnienia Wiadomości
Zawieszono wszystkie loty American Airlines. Pasażerowie skarżą się na utrudnienia

Rzecznik American Airlines poinformował o zawieszeniu wszystkich swoich lotów na terenie USA. Powodem tej decyzji są wykryte problemy techniczne. Pasażerowie skarżą się na brak informacji o opóźnieniach.

Amerykanin urodzony w Rosji został skazany za szpiegostwo Wiadomości
Amerykanin urodzony w Rosji został skazany za szpiegostwo

Amerykanin rosyjskiego pochodzenia Gene Spector, został skazany we wtorek na 15 lat więzienia za szpiegostwo. Jak podała agencja AFP, szczegóły sprawy pozostają jednak niejasne. Dodatkowo sąd nałożył na niego grzywnę w wysokości 134 tys. euro.

Litwa potężnie przepłaci za niemieckie Leopardy? Najdroższe czołgi na świecie gorące
Litwa potężnie przepłaci za niemieckie Leopardy? "Najdroższe czołgi na świecie"

Litwa zakupiła 44 czołgi Leopard 2A8 za 950 milionów euro,. Zakup ten stanowi prawie 50 proc. budżetu obronnego Litwy, który na 2024 rok wynosi 2,4 miliarda euro.

Nie żyje Wacław Gluth-Nowowiejski ps. Wacek. Był ostatnim żyjącym robinsonem warszawskim Wiadomości
Nie żyje Wacław Gluth-Nowowiejski ps. "Wacek". Był ostatnim żyjącym robinsonem warszawskim

Nie żyje Wacław Gluth-Nowowiejski ps. "Wacek", dowódca drużyny z Powstania Warszawskiego, cudem ocalały z Rzezi Marymontu. Był ostatnim żyjącym robinsonem warszawskim.

Janusz Palikot w areszcie. Są nowe informacje od jego obrońcy gorące
Janusz Palikot w areszcie. Są nowe informacje od jego obrońcy

Przebywający od początku października br. w areszcie były poseł, biznesmen Janusz Palikot nie wyjdzie we wtorek na wolność – poinformował PAP jego obrońca mec. Andrzej Malicki. Rodzinie Palikota nie uda się w terminie wpłacić 2 mln zł poręczenia majątkowego.

Biedronka zapewnia, że Ryszard Petru ma aktualne badania Sanepid Wiadomości
Biedronka zapewnia, że Ryszard Petru ma aktualne badania Sanepid

Poseł Ryszard Petru z Polski 2050 we wtorek pracuje w jednym z warszawskich dyskontów Biedronki. Jeden z użytkowników Facebooka postanowił zapytać sklep, czy poseł ma ważne badania Sanepid.

Ustawa skierowana do TK. Jest decyzja prezydenta polityka
Ustawa skierowana do TK. Jest decyzja prezydenta

Prezydent Andrzej Duda skierował nowelizację ustawy o sporcie do Trybunału Konstytucyjnego. Wątpliwości prezydenta wzbudził sposób wybierania części nowych członków zarządów polskich związków sportowych oraz proponowane przez ustawodawcę kary.

REKLAMA

[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem

16 lutego 1946 roku Eliasz Koton dowodził obławą UB (wspólnie z NKWD i LWP) pod Orłowem przeciw oddziałom NZW Romualda Rajsa "Burego" i Kazimierza Chmielowskiego "Rekina", które straciły 20 zabitych. Ten komunistyczny sadysta, późniejszy pułkownik UB, nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie.
Eliasz Koton [Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem
Eliasz Koton / IPN

Koton znany był z tego, że nie tylko nakazywał swoim podwładnym torturowanie zatrzymanych „wrogów ludu”, ale sam, w wyjątkowo wyrafinowany sposób, znęcał się nad nimi.

Urodzony w 1915 roku w Wilnie. Skończył Wydział Ślusarsko-Mechaniczny Wileńskiej Szkoły Technicznej (1933). Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 17 sierpnia 1944 roku jako funkcjonariusz Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN został skierowany do dyspozycji szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Białymstoku i mianowany kierownikiem Sekcji I Kontrwywiadu tamtejszej bezpieki. W latach 1945-1947 na kierowniczych stanowiskach WUBP w Białymstoku.

Z tego okresu zachowała się notatka:

„Kapitan [Eljasz] Koton z wojew[ódzkiego] UBP oświadczył, że tylko czeka na ukończenie terminu ujawniania AK. W dalszym ciągu przed komisją likwidacyjną [AK] oświadczył, że posiada dokładne spisy placówek AK i nie będzie się nazywać Koton, jeżeli na tej podstawie nie osadzi reszty bandytów w więzieniu”. 

W czerwcu 1945 roku Koton nakazał aresztować Danutę Siedzikównę ps. „Inka”, sanitariuszkę antykomunistycznego oddziału mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Wtedy „Inka” została odbita przez patrol żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK (ostatecznie, po ponownym aresztowaniu, zginęła zamordowana w piwnicy gdańskiego aresztu 28 sierpnia 1946 roku).

1 października 1946 roku na drodze z Zambrowa do Ostrowi Mazowieckiej Koton został ciężko ranny w wybuchu miny założonej przez żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego. Następnie był zastępcą szefa WUBP w Szczecinie (1947-1948) i we Wrocławiu (1948-1950). W latach 1950-55 szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Szczecinie. 

24 kwietnia 1953 roku przesłał do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, przygotowane na podstawie opracowań naczelników wydziałów szczecińskiego WUBP, „Sprawozdanie z okresu choroby, a następnie śmierci tow. Stalina”: „Aparat bezpieczeństwa na terenie województwa podczas tych dni zastosował represje wobec 43 osób, w tym 34 osoby zatrzymano profilaktycznie, po 48 godzinach zostały zwolnione, zaś na 9 osób sprawy skierowano do sądu. Z tego przypada 35 osób na PUBP, a 8 osób na aparat wojewódzki”.

W 1956 roku Eljasz Koton przeniósł się do Gdańska na stanowisko kierownika Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Od 16 listopada 1956 roku w dyspozycji szefa Komitetu ds Bezpieczeństwa Publicznego, 20 lutego 1957 roku zwolniony ze służby, jednak już następnego dnia mianowany starszym radcą Centralnego Archiwum MSW. 

Na koniec szereg odznaczeń: Krzyż Oficerski (1954) i Kawalerski (1945) Order Odrodzenia Polski, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945), Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały (1945) (za Lenino), Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946), Złoty (1947) i Srebrny (1946) Krzyż Zasługi, czechosłowacki Medal "Za Odwagę" (1948), Odznaka "10 Lat w Służbie Narodu" i Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954).
Zmarł w 1979 roku, został pochowany na… Powązkach Wojskowych w Warszawie.
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe