M. Ossowski, red. nacz. "TS" W planach Stalina nie było państwa polskiego. Dopiero wybuch powstania skłonił go do zmiany koncepcji

Mijająca właśnie kolejna rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego wywołuje pojawiające się rokrocznie dyskusje nad jego sensem. Kontestatorzy zasadności jego wybuchu wskazują w szczególności na polityczne błędy i oparcie decyzji na mało racjonalnych przesłankach, co skutkowało ich zdaniem skazaniem ok. 200 tysięcy osób na bezsensowną śmierć. Nie ulega wątpliwości, że życie ludzkie jest wartością najcenniejszą, a posłanie ludzi do walki powinno być ostatecznością, a w szczególności poprzedzone winno być rzetelną analizą sytuacji uzasadniającą konieczność narażenia życia ludzkiego.
 M. Ossowski, red. nacz.
/ foto. M. Żegliński

Czy więc Powstanie Warszawskie miało sens, czy było jedynie bezsensownym zrywem części społeczeństwa polskiego, za które okrutną cenę przyszło zapłacić także innym – mieszkańcom unicestwionej w zasadzie Warszawy? Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Z jednej strony ze stricte militarnego punktu widzenia powstanie było klęską okupioną ogromnymi stratami, z drugiej – w świetle licznych dokumentów źródłowych – można postawić tezę, że gdyby nie jego wybuch, nie byłoby dzisiaj państwa polskiego. W planach Stalina nie było bowiem państwa polskiego, nawet w marionetkowej, zwasalizowanej formie. Ziemie polskie miały zostać włączone w skład Związku Radzieckiego, stając się jedną z jego republik. Dopiero wybuch powstania, a w szczególności heroizm walczących, skłonił Stalina do zmiany koncepcji. To właśnie w wyniku powstania doszedł do wniosku, że Polaków nie da się zwasalizować i zrusyfikować w takim stopniu, jak chociażby Litwinów czy Ukraińców. W konsekwencji Polska otrzymała własną, chociaż potężnie okrojoną, podmiotowość i jeden z najbardziej liberalnych (choć ciągle drastyczny) system komunistyczny w bloku wschodnim.
Kilkadziesiąt lat później kolejne pokolenie Polaków wychowane na etosie polskiego państwa podziemnego i powstańców warszawskich doprowadziło do powstania Solidarności, najważniejszego w dziejach świata związku zawodowego, i w konsekwencji do obalenia ustroju komunistycznego i rozpadu Związku Radzieckiego. Trudno więc z tego punktu widzenia przecenić wartość Powstania Warszawskiego. Z całą pewnością dyskusje nad jego zasadnością i wartością będą trwały w dalszym ciągu, jednak ostatecznie: „To od nas zależy, czy było warto”. Poza merytoryczną dyskusją o sensie powstania toczy się także ta mniej merytoryczna, bardziej emocjonalna. Tu kontestatorzy, negując powstanie, wskazują na naszą – jak twierdzą – polską przypadłość do gloryfikowania „patriotyzmu cierpiącego” i upajania się nic niewnoszącym przelewaniem krwi w imię wyższych racji. Jednak kiedy w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim wpinają w klapy marynarek żonkile, nie wypowiadają słów o „cierpiącym patriotyzmie” i bezsensie przelewania krwi. W najnowszym wydaniu „Tygodnika Solidarność” podejmujemy próbę odpowiedzi na pytanie: Czy było warto? Szczególnej uwadze polecam rozmowę Barbary Michałowskiej z prof. dr. hab. Nikołajem Iwanowem, a także tekst Agnieszki Żurek rozważający kwestie sensu powstania.

 

 

 

 


 

POLECANE
Koniec mitu Ławrowa? Łukasz Jasina zdradza kulisy spotkań z rosyjskim dyplomatą tylko u nas
Koniec mitu Ławrowa? Łukasz Jasina zdradza kulisy spotkań z rosyjskim dyplomatą

Przez ponad dwie dekady Siergiej Ławrow był twarzą rosyjskiej polityki zagranicznej i symbolem dyplomatycznego cynizmu Kremla. Dziś coraz częściej pojawiają się sygnały, że jego czas dobiega końca – nie prowadzi już delegacji Rosji na szczytach G20, mówi się o jego odsunięciu. Były rzecznik MSZ Łukasz Jasina wspomina spotkania z Ławrowem i pokazuje, jak naprawdę wyglądała rosyjska dyplomacja „od kuchni”.

Zimowa przerwa w Tatrach. „Elektryki” znikają z trasy do Morskiego Oka Wiadomości
Zimowa przerwa w Tatrach. „Elektryki” znikają z trasy do Morskiego Oka

Elektryczne busy na trasie do Morskiego Oka w połowie listopada przestaną kursować na okres zimowy. Przerwę Tatrzański Park Narodowy (TPN) wykorzysta na przegląd techniczny pojazdów. W tym czasie na popularnym szlaku nadal będą kursować tradycyjne zaprzęgi konne, ale wozy zastąpią sanie.

Gazeta Wyborcza pochowała żyjącego Powstańca. W sieci zawrzało gorące
Gazeta Wyborcza "pochowała" żyjącego Powstańca. W sieci zawrzało

W piątek Wojska Obrony Terytorialnej poinformowały o śmierci ppłk. Zbigniewa Rylskiego „Brzozy”, ostatniego z obrońców Pałacyku Michla. O wydarzeniu napisały również Gazeta.pl i Gazeta Wyborcza, jednak w publikacjach zamieszczono zdjęcie innego, wciąż żyjącego Powstańca – ppłk. Jakuba Nowakowskiego „Tomka”. Błąd szybko zauważyli internauci, którzy wezwali redakcję do sprostowania.

Julia W. skazana w UK: twierdziła, że jest zaginioną Madeleine McCann Wiadomości
Julia W. skazana w UK: twierdziła, że jest zaginioną Madeleine McCann

24-letnia Julia W. z Dolnego Śląska została skazana na sześć miesięcy więzienia przez brytyjski sąd za nękanie rodziców zaginionej Madeleine McCann. Kobieta przekonywała, że jest zaginioną dziewczynką, co wzbudziło duże zainteresowanie mediów społecznościowych już na początku 2023 roku.

Kompromitacja rzecznika rządu Donalda Tuska Adama Szłapki na platformie X gorące
Kompromitacja rzecznika rządu Donalda Tuska Adama Szłapki na platformie "X"

W relacjach między premierem Donaldem Tuskiem a prezydentem Karolem Nawrockim doszło do kolejnego sporu – tym razem o zasady współpracy ze służbami specjalnymi. Prezydent poinformował, że premier zakazał szefom służb kontaktów z głową państwa, co Biuro Bezpieczeństwa Narodowego uznało za „groźne dla bezpieczeństwa Polski”. W związku z brakiem kontaktu z szefami służb Karol Nawrocki wstrzymał nominacje oficerskie.

Rosja w gotowości nuklearnej. Putin reaguje na decyzje Trumpa Wiadomości
Rosja w gotowości nuklearnej. Putin reaguje na decyzje Trumpa

Prezydent Rosji Władimir Putin polecił rozpoczęcie przygotowań do potencjalnych prób broni jądrowej. Decyzja Kremla jest odpowiedzią na wcześniejsze zapowiedzi Stanów Zjednoczonych dotyczące wznowienia testów nuklearnych. Szef rosyjskiej dyplomacji Siergiej Ławrow potwierdził, że polecenia zostały już przyjęte do realizacji.

Nie żyje legenda polskiej fotografii z ostatniej chwili
Nie żyje legenda polskiej fotografii

Nie żyje Andrzej Świetlik, polski fotografik, który przez dekady utrwalał w obiektywie najważniejsze postaci kultury, muzyki i polityki. Artysta odszedł 8 listopada.

Gigantyczne korki w Krakowie. Zmiany w organizacji ruchu i objazdy z ostatniej chwili
Gigantyczne korki w Krakowie. Zmiany w organizacji ruchu i objazdy

Sobota, 8 listopada, przyniosła gigantyczne korki w północno-wschodniej części Krakowa. Szczególnie trudna była sytuacja na ulicy Bora-Komorowskiego, gdzie ruch niemal całkowicie się zatrzymał. Kierowcy utknęli w wielokilometrowych zatorach, a dostęp do Galerii Serenada i pobliskich sklepów był mocno utrudniony.

Tragiczna pomyłka w USA. Nie żyje kobieta z ostatniej chwili
Tragiczna pomyłka w USA. Nie żyje kobieta

Władze amerykańskiego stanu Indiana rozważają, czy postawić zarzuty właścicielowi domu, który śmiertelnie postrzelił próbującą wejść do środka 32-letnią kobietę, biorąc ją za włamywaczkę. Okazało się, że kobieta, będąca imigrantką z Gwatemali, pomyliła adres domu, w którym miała sprzątać.

Polska królikiem doświadczalnym nowego systemu - „rewolucyjnej dyktatury” tworzącej „nową demokrację” tylko u nas
Polska królikiem doświadczalnym nowego systemu - „rewolucyjnej dyktatury” tworzącej „nową demokrację”

Sprawa zarzutów wobec byłego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry to przejaw głębszego problemu, który trawi Polskę w zasadzie od przejęcia władzy przez „uśmiechniętą koalicję”, a mianowicie nienazwanej zmiany systemu politycznego. Odtąd już nie prawo reguluje życie polityczno-społeczne, ale wola tych, którzy znajdują się u władzy. Nic dziwnego, że zachodnie media konserwatywne mówią wprost o autorytaryzmie, który zapukał do polskich drzwi. Ja bym jednak nazwała to totalitaryzmem i wykażę, że taka ocena jest uzasadniona.

REKLAMA

M. Ossowski, red. nacz. "TS" W planach Stalina nie było państwa polskiego. Dopiero wybuch powstania skłonił go do zmiany koncepcji

Mijająca właśnie kolejna rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego wywołuje pojawiające się rokrocznie dyskusje nad jego sensem. Kontestatorzy zasadności jego wybuchu wskazują w szczególności na polityczne błędy i oparcie decyzji na mało racjonalnych przesłankach, co skutkowało ich zdaniem skazaniem ok. 200 tysięcy osób na bezsensowną śmierć. Nie ulega wątpliwości, że życie ludzkie jest wartością najcenniejszą, a posłanie ludzi do walki powinno być ostatecznością, a w szczególności poprzedzone winno być rzetelną analizą sytuacji uzasadniającą konieczność narażenia życia ludzkiego.
 M. Ossowski, red. nacz.
/ foto. M. Żegliński

Czy więc Powstanie Warszawskie miało sens, czy było jedynie bezsensownym zrywem części społeczeństwa polskiego, za które okrutną cenę przyszło zapłacić także innym – mieszkańcom unicestwionej w zasadzie Warszawy? Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Z jednej strony ze stricte militarnego punktu widzenia powstanie było klęską okupioną ogromnymi stratami, z drugiej – w świetle licznych dokumentów źródłowych – można postawić tezę, że gdyby nie jego wybuch, nie byłoby dzisiaj państwa polskiego. W planach Stalina nie było bowiem państwa polskiego, nawet w marionetkowej, zwasalizowanej formie. Ziemie polskie miały zostać włączone w skład Związku Radzieckiego, stając się jedną z jego republik. Dopiero wybuch powstania, a w szczególności heroizm walczących, skłonił Stalina do zmiany koncepcji. To właśnie w wyniku powstania doszedł do wniosku, że Polaków nie da się zwasalizować i zrusyfikować w takim stopniu, jak chociażby Litwinów czy Ukraińców. W konsekwencji Polska otrzymała własną, chociaż potężnie okrojoną, podmiotowość i jeden z najbardziej liberalnych (choć ciągle drastyczny) system komunistyczny w bloku wschodnim.
Kilkadziesiąt lat później kolejne pokolenie Polaków wychowane na etosie polskiego państwa podziemnego i powstańców warszawskich doprowadziło do powstania Solidarności, najważniejszego w dziejach świata związku zawodowego, i w konsekwencji do obalenia ustroju komunistycznego i rozpadu Związku Radzieckiego. Trudno więc z tego punktu widzenia przecenić wartość Powstania Warszawskiego. Z całą pewnością dyskusje nad jego zasadnością i wartością będą trwały w dalszym ciągu, jednak ostatecznie: „To od nas zależy, czy było warto”. Poza merytoryczną dyskusją o sensie powstania toczy się także ta mniej merytoryczna, bardziej emocjonalna. Tu kontestatorzy, negując powstanie, wskazują na naszą – jak twierdzą – polską przypadłość do gloryfikowania „patriotyzmu cierpiącego” i upajania się nic niewnoszącym przelewaniem krwi w imię wyższych racji. Jednak kiedy w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim wpinają w klapy marynarek żonkile, nie wypowiadają słów o „cierpiącym patriotyzmie” i bezsensie przelewania krwi. W najnowszym wydaniu „Tygodnika Solidarność” podejmujemy próbę odpowiedzi na pytanie: Czy było warto? Szczególnej uwadze polecam rozmowę Barbary Michałowskiej z prof. dr. hab. Nikołajem Iwanowem, a także tekst Agnieszki Żurek rozważający kwestie sensu powstania.

 

 

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe