Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?

Historycy techniki narodziny informatyki datują na długo przed zbudowaniem pierwszego sprawnego komputera. Robert Ligonniere w swojej fascynującej książce: Prehistoria i historia komputerów definiuje komputer jako maszynę liczącą lub maszynę wspomagającą liczenie. Powoduje to, że komputer można uznać za następcę wynalazków używanych od starożytności: abaka i liczydła.
Enigma Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?
Enigma / Wikipedia
Abak to w uproszczeniu – każda plansza obliczeniowa, liniowana pionowo lub poziomo, której zarys ułatwia przemieszczanie kamyków, żetonów bądź innych znaków. Robert Ligonniere w przytoczonej książce omawia również wynalazki wieków średnich i nowożytnych zbliżające świat,  tak jak abak i liczydło, do budowy elektronicznego komputera. Są to m. in. Pałeczki Nepera, Zegar Liczący Schickarda, maszyna Pasclala i maszynka do mnożenia Leibnniza. Autor wiele miejsca poświęca również żyjącemu w dziewiętnastym wieku naukowcowi Charlesowi Babbage'owi (1791-1871), który uważany jest przez Anglików za ojca współczesnych komputerów.

ENIGMA
Francuski historyk techniki podkreśla również wkład Polaków w rozwój informatyki. Wkład polegał na złamaniu kodu maszyny szyfrującej Enigma oraz opracowaniu metod i urządzeń do szybszej, automatycznej deszyfracji wiadomości. Do przyspieszenia deszyfracji służyła m in. zaprojektowana przez Mariana Rejewskiego tzw. "Polska Bomba".  Maszyna - pisze Ligonniere - składała się z zespołu sześciu polskich replik Enigmy rozmieszczonych wokół wspólnej osi napędowej, tak aby w sposób jak najszybszy można było badać kombinacje kluczy. Napędzane elektrycznością rotory sześciu Enigm-Bomb wprawione były w szybkie obroty i w ciągu dwóch godzin mogły przeanalizować wszystkie kombinacje. Dla zwiększenia mocy rozszyfrowania Polacy zlecili konstrukcję sześciu Bomb specjalizującej się w produkcji sprzętu elektrycznego firmie AVA, która nigdy nie pojęła, co zlecono jej do zrobienia. Rejewski wykonał w ten sposób coś w rodzaju alfabetycznego symulatora sekwencji matematycznych - skromny aparacik, ledwie studwudziestocentymetrowej wysokości, rozmiarami przypominający obecną pralkę.
Gdy tylko któraś z Bomb - kontynuuje Ligonniere - znajdowała odpowiednią kombinację, zapalało się światełko, a maszyna zatrzymywała się automatycznie.
W roku 1939 Polacy przekazali francuskim i angielskim sojusznikom kopie Enigm i plany Bomb. Z daru skorzystali Anglicy, a  Polska Bomba, maszyna bez elektroniki i pamięci przyczyniła się pośrednio do powstania angielskiego ciągu komputerów.

Polish notation
Złamanie kodu Enigmy to nie jedyny wkład Polaków w rozwój informatyki.  Znany jest na świecie logik Jan Łukasiewicz (1876-1956), który w 1917 roku wprowadził beznawiasowy zapis wyrażeń, popularnie zwany polskim zapisem (ang. Polish notation). Zapis ten jest obecnie powszechnie stosowany w automatycznych obliczeniach wartości wyrażeń i wykorzystywany m.in. w kalkulatorach.

Na świecie za pierwsze nowoczesne komputery uznaje się ENIACa i Colossusa.
Pierwszy polski elektronowy komputer powstał po drugiej wojnie światowej. Nazywał się XYZ.

Andrzej Berezowski

 

POLECANE
Wariat albo ruski agent. Tusk znów uderza w Kaczyńskiego z ostatniej chwili
"Wariat albo ruski agent". Tusk znów uderza w Kaczyńskiego

Premier Donald Tusk po raz kolejny uderzył w szefa PiS Jarosława Kaczyńskiego. "Sąsiadka mówi o takich przypadkach, że wariat albo ruski agent" – napisał w mediach społecznościowych.

Koniec Nowoczesnej. Konwencja zdecydowała o rozwiązaniu partii z ostatniej chwili
Koniec Nowoczesnej. Konwencja zdecydowała o rozwiązaniu partii

Konwencja Nowoczesnej podjęła w piątek decyzję o rozwiązaniu partii - poinformował dziennikarzy dotychczasowy przewodniczący ugrupowania, rzecznik rządu Adam Szłapka. Decyzja zapadła zdecydowaną większością głosów; większość członków Nowoczesnej zamierza też wstąpić do nowego ugrupowania, tworzonego wspólnie z PO i Inicjatywą Polską.

Szokujące wystąpienie Doroty Wysockiej-Schnepf w TVP. Poseł PiS składa zawiadomienie z ostatniej chwili
Szokujące wystąpienie Doroty Wysockiej-Schnepf w TVP. Poseł PiS składa zawiadomienie

"Są granice, które są nieprzekraczalne, nawet dla TVP Info w likwidacji. Kieruję zawiadomienie do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, bo w państwie prawnym powinniście mieć wyłączony sygnał za to, co wyprawiacie" – poinformował w piątek poseł PiS Mariusz Gosek.

Wojna USA z kartelami narkotykowymi. Pentagon wysyła lotniskowiec z ostatniej chwili
Wojna USA z kartelami narkotykowymi. Pentagon wysyła lotniskowiec

Rzecznik Pentagonu Sean Parnell poinformował w piątek o wysłaniu lotniskowcowej grupy uderzeniowej Geralda R. Forda do wsparcia walki przeciwko kartelom narkotykowym. Do decyzji dochodzi po zapowiedzi operacji przeciwko gangom na lądzie.

Rokita o aferze wokół córki Tuska: Jak dzwonisz do szefa mafii, to nie dziw się, że cię podsłuchują z ostatniej chwili
Rokita o "aferze" wokół córki Tuska: "Jak dzwonisz do szefa mafii, to nie dziw się, że cię podsłuchują"

– Jak dzwonisz do szefa mafii pruszkowskiej czy jakiejś innej, to nie dziw się, że cię podsłuchują wtedy, to naturalne zupełnie – powiedział były prominentny polityk PO Jan Maria Rokita, komentując w ten sposób "aferę" związaną z rzekomym inwigilowaniem córki premiera Donalda Tuska.

Nazistowskie flagi legalne w Polsce? Skandaliczna decyzja prokuratury z ostatniej chwili
Nazistowskie flagi legalne w Polsce? Skandaliczna decyzja prokuratury

„Prokuratura umorzyła sprawę banderowskich flag, z którymi Ukraińcy paradowali na Stadionie Narodowym Mało tego - spośród osób, które miały być deportowane po zamieszkach podczas koncertu w Warszawie, kilka wystąpiło o azyl na terytorium Polski i w ten sposób udało im się wstrzymać postępowanie ekstradycyjne! Teraz będą przekonywać, że nie mogą być deportowani, bo w kraju ogarniętym wojną grozi im niebezpieczeństwo. Jeśli wszystko pójdzie po ich myśli, to nasz Urząd do Spraw Cudzoziemców zdecyduje o udzieleniu im ochrony międzynarodowej” -alarmuje eurodeputowana Ewa Zajączkowska-Hernik w mediach społecznościowych.

Santander wydał komunikat dla klientów z ostatniej chwili
Santander wydał komunikat dla klientów

W nocy z 25 na 26 października Santander zapowiedział prace serwisowe. Niedostępne będą aplikacja mobilna, bankowość internetowa, przelewy zwykłe i natychmiastowe.

Przesunięcie ETS2 nie uchroni obywateli. Anna Wiejak: To nieuczciwa gra rządu z ostatniej chwili
Przesunięcie ETS2 nie uchroni obywateli. Anna Wiejak: To nieuczciwa gra rządu

„Przesunięcie terminu wejścia w życie systemu ETS2 da nam czas na zmniejszenie emisyjności naszej gospodarki i uchroni konsumentów m.in. przed drastycznym wzrostem cen energii” - przekonywał PAP wiceminister klimatu i środowiska Krzysztof Bolesta. Problem w tym, że to najwyżej odsunięcie w czasie egzekucji.

Zaskakujący wynik partii Grzegorza Brauna. Jest nowy sondaż z ostatniej chwili
Zaskakujący wynik partii Grzegorza Brauna. Jest nowy sondaż

W piątek 24 października pracownia CBOS opublikowała nowy sondaż partyjny.

Nowy niemiecki plan: Zyski dla Niemiec, koszty dla wszystkich tylko u nas
Nowy niemiecki plan: Zyski dla Niemiec, koszty dla wszystkich

Były główny doradca gospodarczy Angeli Merkel, prof. Lars-Hendrik Röller, w artykule dla „Frankfurter Allgemeine Zeitung” wezwał, by Niemcy ponownie stały się „siłą napędową Unii Europejskiej”. Jego tezy, utrzymane w duchu „pragmatyzmu z kompasem”, interpretowane są przez ekspertów jako zapowiedź odbudowy niemieckiej dominacji gospodarczej w Europie. Sebastian Meitz, ekspert Instytutu Sobieskiego, zwraca uwagę, że za językiem europejskiej solidarności kryje się plan zabezpieczenia interesów Berlina – kosztem innych państw członkowskich, w tym Polski.

REKLAMA

Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?

Historycy techniki narodziny informatyki datują na długo przed zbudowaniem pierwszego sprawnego komputera. Robert Ligonniere w swojej fascynującej książce: Prehistoria i historia komputerów definiuje komputer jako maszynę liczącą lub maszynę wspomagającą liczenie. Powoduje to, że komputer można uznać za następcę wynalazków używanych od starożytności: abaka i liczydła.
Enigma Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?
Enigma / Wikipedia
Abak to w uproszczeniu – każda plansza obliczeniowa, liniowana pionowo lub poziomo, której zarys ułatwia przemieszczanie kamyków, żetonów bądź innych znaków. Robert Ligonniere w przytoczonej książce omawia również wynalazki wieków średnich i nowożytnych zbliżające świat,  tak jak abak i liczydło, do budowy elektronicznego komputera. Są to m. in. Pałeczki Nepera, Zegar Liczący Schickarda, maszyna Pasclala i maszynka do mnożenia Leibnniza. Autor wiele miejsca poświęca również żyjącemu w dziewiętnastym wieku naukowcowi Charlesowi Babbage'owi (1791-1871), który uważany jest przez Anglików za ojca współczesnych komputerów.

ENIGMA
Francuski historyk techniki podkreśla również wkład Polaków w rozwój informatyki. Wkład polegał na złamaniu kodu maszyny szyfrującej Enigma oraz opracowaniu metod i urządzeń do szybszej, automatycznej deszyfracji wiadomości. Do przyspieszenia deszyfracji służyła m in. zaprojektowana przez Mariana Rejewskiego tzw. "Polska Bomba".  Maszyna - pisze Ligonniere - składała się z zespołu sześciu polskich replik Enigmy rozmieszczonych wokół wspólnej osi napędowej, tak aby w sposób jak najszybszy można było badać kombinacje kluczy. Napędzane elektrycznością rotory sześciu Enigm-Bomb wprawione były w szybkie obroty i w ciągu dwóch godzin mogły przeanalizować wszystkie kombinacje. Dla zwiększenia mocy rozszyfrowania Polacy zlecili konstrukcję sześciu Bomb specjalizującej się w produkcji sprzętu elektrycznego firmie AVA, która nigdy nie pojęła, co zlecono jej do zrobienia. Rejewski wykonał w ten sposób coś w rodzaju alfabetycznego symulatora sekwencji matematycznych - skromny aparacik, ledwie studwudziestocentymetrowej wysokości, rozmiarami przypominający obecną pralkę.
Gdy tylko któraś z Bomb - kontynuuje Ligonniere - znajdowała odpowiednią kombinację, zapalało się światełko, a maszyna zatrzymywała się automatycznie.
W roku 1939 Polacy przekazali francuskim i angielskim sojusznikom kopie Enigm i plany Bomb. Z daru skorzystali Anglicy, a  Polska Bomba, maszyna bez elektroniki i pamięci przyczyniła się pośrednio do powstania angielskiego ciągu komputerów.

Polish notation
Złamanie kodu Enigmy to nie jedyny wkład Polaków w rozwój informatyki.  Znany jest na świecie logik Jan Łukasiewicz (1876-1956), który w 1917 roku wprowadził beznawiasowy zapis wyrażeń, popularnie zwany polskim zapisem (ang. Polish notation). Zapis ten jest obecnie powszechnie stosowany w automatycznych obliczeniach wartości wyrażeń i wykorzystywany m.in. w kalkulatorach.

Na świecie za pierwsze nowoczesne komputery uznaje się ENIACa i Colossusa.
Pierwszy polski elektronowy komputer powstał po drugiej wojnie światowej. Nazywał się XYZ.

Andrzej Berezowski


 

Polecane
Emerytury
Stażowe