Spektakularne zjawisko astronomiczne już niebawem na polskim niebie

27 marca na nocnym niebie pojawi się niezwykle rzadkie zjawisko - wybuch nowej w systemie gwiezdnym T Coronae Borealis. To wydarzenie następuje raz na około 80 lat i związane jest z układem podwójnym, składającym się z białego karła i czerwonego giganta, oddalonym od Ziemi o około 3 tysiące lat świetlnych.
Gwiazdy
Gwiazdy / pixabay.com

Czym jest nowa?

Nowa to rodzaj eksplozji gwiazdowej, która zachodzi w układzie podwójnym, gdzie dwie gwiazdy krążą wokół wspólnego środka masy. W przypadku T Coronae Borealis są to biały karzeł - niezwykle gęsta pozostałość po gwieździe podobnej do Słońca - oraz czerwony gigant, ogromna i stosunkowo chłodna gwiazda, znajdująca się w końcowej fazie swojego życia.

Biały karzeł przyciąga materię, głównie wodór, z zewnętrznych warstw czerwonego giganta. Zgromadzony wodór opada na jego powierzchnię, gdzie stopniowo się nagrzewa. Kiedy ciśnienie i temperatura osiągną odpowiednie wartości, dochodzi do gwałtownej reakcji termojądrowej, która powoduje eksplozję - właśnie to zjawisko nazywane jest nową. W wyniku tej reakcji gwiazda nagle staje się znacznie jaśniejsza, a jej blask można dostrzec nawet z odległości tysięcy lat świetlnych.

Wyjątkowe zjawisko na polskim niebie

Wybuch nowej w T Coronae Borealis sprawi, że na kilka dni pojawi się na niebie jasny punkt, którego blask porównywalny będzie z jasnością Gwiazdy Polarnej. Zjawisko to będzie widoczne w gwiazdozbiorze Korony Północnej. Charakterystyczny kształt tego gwiazdozbioru przypomina łuk lub diadem, co ułatwia jego odnalezienie.

Eksplozję będzie można obserwować gołym okiem przez kilka dni, a przy użyciu lornetki lub teleskopu - nawet przez ponad tydzień. Ostatni raz podobne wydarzenie miało miejsce w 1946 roku, a kolejne nastąpi dopiero za około 80 lat, co czyni je wyjątkowym zjawiskiem astronomicznym.

 


 

POLECANE
Pociąg „Mazury” utknął w Nidzicy. Oblodzone drzewa runęły na linię trakcyjną z ostatniej chwili
Pociąg „Mazury” utknął w Nidzicy. Oblodzone drzewa runęły na linię trakcyjną

Zerwana sieć trakcyjna i unieruchomiony skład PKP Intercity. Pasażerowie pociągu „Mazury” zostali ewakuowani, a ruch kolejowy na ważnej trasie wstrzymano bez podania terminu wznowienia.

Grafzero: Najlepsze i najgorsze książki 2025! z ostatniej chwili
Grafzero: Najlepsze i najgorsze książki 2025!

Grafzero vlog literacki o najlepszych i najgorszych książkach 2025. Co się udało, co w przyszłym roku, jak wyszedł start wydawnictwa Centryfuga?

Tusk podczas sztabu kryzysowego o „niedobrych numerach” pogody. Rząd szykuje się na czarne scenariusze z ostatniej chwili
Tusk podczas sztabu kryzysowego o „niedobrych numerach” pogody. Rząd szykuje się na czarne scenariusze

Rząd zakłada najgorsze scenariusze, a służby zostały postawione w stan zwiększonej gotowości. Podczas sztabu kryzysowego Donald Tusk przyznał, że pogoda „wykręciła niedobre numery”, a sytuacja w części kraju nadal pozostaje poważna.

Energiewende na zakręcie. Deutsche Bank apeluje o zmianę kursu tylko u nas
Energiewende na zakręcie. Deutsche Bank apeluje o zmianę kursu

Deutsche Bank ostrzega, że niemiecka transformacja energetyczna Energiewende nie przebiega zgodnie z planem. W nowym raporcie bank wskazuje, że bez korekty polityki energetycznej, lepszego dopasowania OZE do sieci i magazynów oraz kontroli kosztów, Niemcy nie osiągną neutralności klimatycznej w 2045 roku, a ceny energii pozostaną wysokie.

W Elblągu ogłoszono pogotowie powodziowe. Służby w gotowości z ostatniej chwili
W Elblągu ogłoszono pogotowie powodziowe. Służby w gotowości

Sytuacja hydrologiczna na północy Polski staje się coraz poważniejsza. Obowiązują ostrzeżenia III stopnia, wprowadzono pogotowie przeciwpowodziowe, a służby monitorują poziomy wód na kluczowych rzekach i zbiornikach.

Bloomberg: Majątek 500 najbogatszych ludzi świata wzrósł w 2025 roku o 2,2 bln dolarów z ostatniej chwili
Bloomberg: Majątek 500 najbogatszych ludzi świata wzrósł w 2025 roku o 2,2 bln dolarów

Majątek 500 najbogatszych ludzi świata zwiększył się w upływającym roku o rekordowe 2,2 biliona dolarów, osiągając kwotę 11,9 biliona dolarów dzięki wzrostom na rynkach akcji, metali, kryptowalut i innych aktywów – przekazała w środę agencja Bloomberga.

Blokada Trumpa wystawiona na próbę. Gigantyczny chiński supertankowiec zmierza do Wenezueli pilne
Blokada Trumpa wystawiona na próbę. Gigantyczny chiński supertankowiec zmierza do Wenezueli

Tankowiec Thousand Sunny, od lat obsługujący transport ropy z Wenezueli do Chin, kieruje się w stronę objętego amerykańską blokadą kraju. Jednostka nie zmieniła kursu mimo zapowiedzi „całkowitej i kompletnej” blokady ogłoszonej przez Waszyngton. Liczy 330 metrów długości i 60 wysokości.

Zwrot ws. nominacji. Prezydent podpisze awanse w kontrwywiadzie pilne
Zwrot ws. nominacji. Prezydent podpisze awanse w kontrwywiadzie

Po tygodniach napięć między Pałacem Prezydenckim a rządem zapadła decyzja o zakończeniu konfliktu wokół nominacji oficerskich. Prezydent ma podpisać awanse po zaplanowanym spotkaniu z szefami służb.

Tysiące odbiorców bez prądu. Energa wydała komunikat z ostatniej chwili
Tysiące odbiorców bez prądu. Energa wydała komunikat

Trudne warunki atmosferyczne doprowadziły do awarii sieci elektrycznej w województwie warmińsko-mazurskim, prądu pozbawionych zostało 5,5 tys. odbiorców – poinformowała w środę spółka Energa-Operator. Firma zaznaczyła, że jej służby pracują nad możliwie szybkim przywróceniem zasilania.

Prokuratura przedstawiła akt oskarżenia ministrowi rolnictwa rządu PiS z ostatniej chwili
Prokuratura przedstawiła akt oskarżenia ministrowi rolnictwa rządu PiS

Sprawa dotycząca decyzji KOWR z lat 2018–2019 trafiła do sądu. Jan Krzysztof Ardanowski konsekwentnie podkreśla, że działał w interesie publicznym i nie wyrządził żadnych szkód Skarbowi Państwa.

REKLAMA

Spektakularne zjawisko astronomiczne już niebawem na polskim niebie

27 marca na nocnym niebie pojawi się niezwykle rzadkie zjawisko - wybuch nowej w systemie gwiezdnym T Coronae Borealis. To wydarzenie następuje raz na około 80 lat i związane jest z układem podwójnym, składającym się z białego karła i czerwonego giganta, oddalonym od Ziemi o około 3 tysiące lat świetlnych.
Gwiazdy
Gwiazdy / pixabay.com

Czym jest nowa?

Nowa to rodzaj eksplozji gwiazdowej, która zachodzi w układzie podwójnym, gdzie dwie gwiazdy krążą wokół wspólnego środka masy. W przypadku T Coronae Borealis są to biały karzeł - niezwykle gęsta pozostałość po gwieździe podobnej do Słońca - oraz czerwony gigant, ogromna i stosunkowo chłodna gwiazda, znajdująca się w końcowej fazie swojego życia.

Biały karzeł przyciąga materię, głównie wodór, z zewnętrznych warstw czerwonego giganta. Zgromadzony wodór opada na jego powierzchnię, gdzie stopniowo się nagrzewa. Kiedy ciśnienie i temperatura osiągną odpowiednie wartości, dochodzi do gwałtownej reakcji termojądrowej, która powoduje eksplozję - właśnie to zjawisko nazywane jest nową. W wyniku tej reakcji gwiazda nagle staje się znacznie jaśniejsza, a jej blask można dostrzec nawet z odległości tysięcy lat świetlnych.

Wyjątkowe zjawisko na polskim niebie

Wybuch nowej w T Coronae Borealis sprawi, że na kilka dni pojawi się na niebie jasny punkt, którego blask porównywalny będzie z jasnością Gwiazdy Polarnej. Zjawisko to będzie widoczne w gwiazdozbiorze Korony Północnej. Charakterystyczny kształt tego gwiazdozbioru przypomina łuk lub diadem, co ułatwia jego odnalezienie.

Eksplozję będzie można obserwować gołym okiem przez kilka dni, a przy użyciu lornetki lub teleskopu - nawet przez ponad tydzień. Ostatni raz podobne wydarzenie miało miejsce w 1946 roku, a kolejne nastąpi dopiero za około 80 lat, co czyni je wyjątkowym zjawiskiem astronomicznym.

 



 

Polecane