Spektakularne zjawisko astronomiczne już niebawem na polskim niebie

27 marca na nocnym niebie pojawi się niezwykle rzadkie zjawisko - wybuch nowej w systemie gwiezdnym T Coronae Borealis. To wydarzenie następuje raz na około 80 lat i związane jest z układem podwójnym, składającym się z białego karła i czerwonego giganta, oddalonym od Ziemi o około 3 tysiące lat świetlnych.
Gwiazdy
Gwiazdy / pixabay.com

Czym jest nowa?

Nowa to rodzaj eksplozji gwiazdowej, która zachodzi w układzie podwójnym, gdzie dwie gwiazdy krążą wokół wspólnego środka masy. W przypadku T Coronae Borealis są to biały karzeł - niezwykle gęsta pozostałość po gwieździe podobnej do Słońca - oraz czerwony gigant, ogromna i stosunkowo chłodna gwiazda, znajdująca się w końcowej fazie swojego życia.

Biały karzeł przyciąga materię, głównie wodór, z zewnętrznych warstw czerwonego giganta. Zgromadzony wodór opada na jego powierzchnię, gdzie stopniowo się nagrzewa. Kiedy ciśnienie i temperatura osiągną odpowiednie wartości, dochodzi do gwałtownej reakcji termojądrowej, która powoduje eksplozję - właśnie to zjawisko nazywane jest nową. W wyniku tej reakcji gwiazda nagle staje się znacznie jaśniejsza, a jej blask można dostrzec nawet z odległości tysięcy lat świetlnych.

Wyjątkowe zjawisko na polskim niebie

Wybuch nowej w T Coronae Borealis sprawi, że na kilka dni pojawi się na niebie jasny punkt, którego blask porównywalny będzie z jasnością Gwiazdy Polarnej. Zjawisko to będzie widoczne w gwiazdozbiorze Korony Północnej. Charakterystyczny kształt tego gwiazdozbioru przypomina łuk lub diadem, co ułatwia jego odnalezienie.

Eksplozję będzie można obserwować gołym okiem przez kilka dni, a przy użyciu lornetki lub teleskopu - nawet przez ponad tydzień. Ostatni raz podobne wydarzenie miało miejsce w 1946 roku, a kolejne nastąpi dopiero za około 80 lat, co czyni je wyjątkowym zjawiskiem astronomicznym.

 


 

POLECANE
Nie żyje legenda polskiego jazzu Wiadomości
Nie żyje legenda polskiego jazzu

W wieku 82 lat zmarł Michał Urbaniak - jazzman, kompozytor i aranżer. Zasłynął w świecie nagrywając płytę „Tutu” z legendą jazzu Milesem Davisem. Znany był jako współtwórca i kreator muzyki Fusion. Nagrał kilkadziesiąt autorskich płyt, był twórcą muzyki do filmów.

Nowa edycja „Tańca z Gwiazdami”. W mediach wrze przez jedno nazwisko Wiadomości
Nowa edycja „Tańca z Gwiazdami”. W mediach wrze przez jedno nazwisko

Wiosną 2026 roku na antenie Polsatu wróci osiemnasta edycja „Dancing With The Stars. Taniec z Gwiazdami”. Choć lista uczestników nie jest jeszcze oficjalna, nazwiska potencjalnych gwiazd już krążą w mediach.

Komunikat dla mieszkańców Kielc Wiadomości
Komunikat dla mieszkańców Kielc

W dwuetapowym konkursie zostanie wyłoniona koncepcja rozbudowy siedziby urzędu marszałkowskiego w Kielcach. Planowany obiekt ma liczyć około siedmiu kondygnacji i 10 tys. m kw. powierzchni użytkowej, z częścią biurową, konferencyjną oraz salą obrad sejmiku.

Niemcy mają dość migrantów? Jest sondaż Wiadomości
Niemcy mają dość migrantów? Jest sondaż

Większość Niemców zgadza się z ministrem spraw wewnętrznych Alexandrem Dobrindtem (CSU), który chce mocno ograniczyć napływ osób ubiegających się o azyl. Z badania instytutu YouGov dla agencji dpa (12–15 grudnia, ponad 2100 osób) wynika, że 53% badanych w pełni popiera ten cel, a 23% raczej go popiera. Tylko 15% jest przeciwko, a 9% nie ma zdania.

Domen Prevc wygrywa po raz piąty z rzędu. Jak wypadli Polacy? Wiadomości
Domen Prevc wygrywa po raz piąty z rzędu. Jak wypadli Polacy?

Kacper Tomasiak zajął 13. miejsce w sobotnim konkursie Pucharu Świata w szwajcarskim Engelbergu. Zwyciężył Słoweniec Domen Prevc. To jego piąty z rzędu triumf w konkursie Pucharu Świata.

Gratka dla miłośników astronomii. Zobacz, co pojawi się na niebie Wiadomości
Gratka dla miłośników astronomii. Zobacz, co pojawi się na niebie

W niedzielę 21 grudnia rozpocznie się astronomiczna zima. O godzinie 16.03 Słońce osiągnie punkt przesilenia zimowego, co oznacza najkrótszy dzień i najdłuższą noc w roku. Od tego momentu dni będą się stopniowo wydłużać, choć wieczory jeszcze długo pozostaną bardzo ciemne.

Francuska policja zabiła napastnika. Incydent w centrum Ajaccio Wiadomości
Francuska policja zabiła napastnika. Incydent w centrum Ajaccio

Francuska policja zabiła mężczyznę, który groził przechodniom i sprzedawcom nożem w centrum Ajaccio, stolicy Korsyki - poinformowała w sobotę rzeczniczka policji Agathe Foucault. W trakcie interwencji jeden z policjantów został lekko ranny.

Co robi papież, kiedy nie może spać? Internauci odkryli jego tajemnicę gorące
Co robi papież, kiedy nie może spać? Internauci odkryli jego tajemnicę

Gdy papież Leon XIV nie może w nocy spać, czasem uczy się np. języka niemieckiego w popularnej aplikacji - poinformowała w sobotę włoska „La Repubblica”. Wypatrzyli go tam inni użytkownicy tej platformy.

Wyszło słabo. Znany dziennikarz sportowy trafił do szpitala Wiadomości
"Wyszło słabo". Znany dziennikarz sportowy trafił do szpitala

Mateusz Rokuszewski, dziennikarz sportowy związany z portalem Meczyki.pl, trafił do szpitala po udarze. Jak sam podkreśla, nic nie zapowiadało problemów zdrowotnych - czuł się dobrze i uważał się za osobę zdrową.

Pogoda na Święta: zdecydowane ochłodzenie z ostatniej chwili
Pogoda na Święta: zdecydowane ochłodzenie

W Wigilię Bożego Narodzenia pogoda w Polsce wyraźnie się ochłodzi. Na termometrach zobaczymy od -2°C na Suwalszczyźnie, przez około 1°C w centrum i na południowym wschodzie, do 2°C na zachodzie. Niebo będzie głównie pochmurne, ale na północy mogą pojawić się przejaśnienia.

REKLAMA

Spektakularne zjawisko astronomiczne już niebawem na polskim niebie

27 marca na nocnym niebie pojawi się niezwykle rzadkie zjawisko - wybuch nowej w systemie gwiezdnym T Coronae Borealis. To wydarzenie następuje raz na około 80 lat i związane jest z układem podwójnym, składającym się z białego karła i czerwonego giganta, oddalonym od Ziemi o około 3 tysiące lat świetlnych.
Gwiazdy
Gwiazdy / pixabay.com

Czym jest nowa?

Nowa to rodzaj eksplozji gwiazdowej, która zachodzi w układzie podwójnym, gdzie dwie gwiazdy krążą wokół wspólnego środka masy. W przypadku T Coronae Borealis są to biały karzeł - niezwykle gęsta pozostałość po gwieździe podobnej do Słońca - oraz czerwony gigant, ogromna i stosunkowo chłodna gwiazda, znajdująca się w końcowej fazie swojego życia.

Biały karzeł przyciąga materię, głównie wodór, z zewnętrznych warstw czerwonego giganta. Zgromadzony wodór opada na jego powierzchnię, gdzie stopniowo się nagrzewa. Kiedy ciśnienie i temperatura osiągną odpowiednie wartości, dochodzi do gwałtownej reakcji termojądrowej, która powoduje eksplozję - właśnie to zjawisko nazywane jest nową. W wyniku tej reakcji gwiazda nagle staje się znacznie jaśniejsza, a jej blask można dostrzec nawet z odległości tysięcy lat świetlnych.

Wyjątkowe zjawisko na polskim niebie

Wybuch nowej w T Coronae Borealis sprawi, że na kilka dni pojawi się na niebie jasny punkt, którego blask porównywalny będzie z jasnością Gwiazdy Polarnej. Zjawisko to będzie widoczne w gwiazdozbiorze Korony Północnej. Charakterystyczny kształt tego gwiazdozbioru przypomina łuk lub diadem, co ułatwia jego odnalezienie.

Eksplozję będzie można obserwować gołym okiem przez kilka dni, a przy użyciu lornetki lub teleskopu - nawet przez ponad tydzień. Ostatni raz podobne wydarzenie miało miejsce w 1946 roku, a kolejne nastąpi dopiero za około 80 lat, co czyni je wyjątkowym zjawiskiem astronomicznym.

 



 

Polecane