Bł. ks. Jerzy Popiełuszko. Kultywujemy pamięć o naszym patronie

Trzy lata temu na łamach „Tygodnika Solidarność” ukazał się artykuł poświęcony tysięcznej akcji promocji duchowego dziedzictwa bł. ks. Jerzego Popiełuszki organizowanej w parafiach całej Polski. Dziś w ramach podsumowania roku 40. rocznicy jego męczeńskiej śmierci warto nawiązać do kontynuacji tych ewangelizacyjnych działań prowadzonych wytrwale od kilkunastu lat przez świeckich czcicieli ks. Jerzego – skupionych wokół NSZZ „Solidarność”, którego członkowie czczą błogosławionego jako patrona.
Bł. ks. Jerzy Popiełuszko Bł. ks. Jerzy Popiełuszko. Kultywujemy pamięć o naszym patronie
Bł. ks. Jerzy Popiełuszko / fot. Andrzej Iwański CC BY 3.0, Wikimedia Commons

Ten rok był wspaniałą okazją nie tylko do przypomnienia postaci i życia księdza Jerzego, ale też (a może przede wszystkim!) jego niezwykle aktualnego przesłania i poruszającego sumienia wielu nauczania. Odbywające się konkursy, koncerty, spotkania modlitewne, przemarsze, prezentacje filmów, prelekcje w kościołach, miejscach kultu, szkołach, uczelniach, ośrodkach kultury oraz centralne obchody i uroczystości w archidiecezji warszawskiej…

Warto wspomnieć też o III edycji Kongresu bł. ks. Jerzego (organizowanej w szczególnym roku w Bydgoszczy i we Włocławku), a także o spotkaniu Marka Popiełuszki z Donaldem Trumpem, podczas którego prezydent USA otrzymał kazania patrona Solidarności w języku angielskim.

Śmiało można ocenić (wobec zaistnienia co najmniej kilkuset ważnych wydarzeń), że po wielu latach znów „ruszyły się serca” Polaków wobec tak doniosłej rocznicy. Wiele z tych wydarzeń powiązanych było z prezentacją pięknych wystaw, dla których powstania inspiracją była tegoroczna rocznica.

Miałem zaszczyt w znacznej ich części uczestniczyć lub obserwować je, a przy wielu sprawowałem opiekę organizacyjną.

Wystawa Solidarności o bł. ks. Jerzym

Wśród wystaw była także obecna w bardzo wielu miejscach Polski nasza wystawa pt. „Błogosławiony Jerzy Popiełuszko. Kapłan i Męczennik. Patron NSZZ «Solidarność»”.

Wystawa, która miała dotąd blisko tysiąc prezentacji w ostatnim dziesięcioleciu, od lat nierozłącznie towarzyszy akcjom organizowanym dla uczczenia patrona Związku i promocji jego nauczania w licznych parafiach.

Ogólnopolska misja promocji kultu męczennika przy NSZZ „Solidarność”, zapoczątkowana przez śp. ks. Zygmunta Malackiego realizowana jest z udziałem „oddolnym” świeckich czcicieli ks. Popiełuszki w różnych miastach, ale też przy ofiarnym zaangażowaniu kapłanów, ludzi Solidarności, jej struktur czy władz regionalnych i krajowych. Sercem, istotą tej inicjatywy jest przypominanie duchowego dziedzictwa męczennika i ukazywanie aktualności jego kazań, a mocnym narzędziem tego przekazu stała się wystawa. Dlatego trzeba podkreślić wielkie zaangażowanie i poświęcenie naszych współpracowników – osób, które przyjeżdżają od wielu lat do parafii w różnych miastach, by obok tej przejmującej wystawy głosić – często przez całą niedzielę – świadectwa o księdzu Jerzym i promować jego nauczanie.

Owoce misji, której towarzyszy wystawa

Widzimy owoce tych działań. Po 15 latach prowadzenia akcji jest tak bardzo wiele osób, które dzielą się swoim przeżywaniem osoby i przesłania męczennika, w parafiach podchodzą do naszych wolontariuszy, rozmawiają długo… Są przy wystawie wspomnienia i łzy, słowa podziękowania i zapewnienia o modlitwie za dalszy rozwój akcji w Polsce. Refleksja nad tajemnicą męczeństwa ks. Jerzego, ofiarą jego życia złożoną za wiarę i dla umocnienia ducha wolności w Kościele i Ojczyźnie jest czymś żywym, twórczym, wydającym niejednokrotnie wielkie, nowe owoce dla duchowego życia tych ludzi. Ktoś nawet ocenił, że dzięki tym 1250 akcjom przez ostatnie 15 lat świadectwo o księdzu Jerzym mogło usłyszeć ponad milion osób w Polsce!

Dociera do nas wszystkich, że zgodnie z intencją modlitwy św. Jana Pawła II ze śmierci księdza Jerzego wyrosło dobro. Tym, którzy pozbawili go życia, wydawało się, że przerwali misję ks. Popiełuszki. A on dopełnił tę misję… bo jej ostatnim aktem, który dopuścił Pan Bóg, i jej zwieńczeniem – „niezmywalną pieczęcią” – było jego męczeństwo za wiarę i Kościół. Ks. Jerzy pokazał, że przemoc nie jest oznaką siły, lecz słabości, dał świadectwo, że… życie się nie kończy, że życie dopiero prawdziwie zaczyna się wtedy, gdy… rodzimy się dla Nieba!

Promocja kultu naszym zadaniem

Przez ostanie kilkanaście lat jako ludzie Solidarności przypominamy o tym, co głosił nasz kapelan, o jego wystąpieniach w obronie godności człowieka, praw ludzi ciężko pracujących, że praca powinna uszlachetniać człowieka i budować jego morale, o tym, że „prawda jest nieśmiertelna, nie da się jej zmienić taką czy inną ustawą”. Podczas ponurej nocy stanu wojennego ks. Jerzy przekonywał nas o tym, że życie budowane na fundamencie ewangelicznej prawdy – w odniesieniu do słów Chrystusa zawsze będzie miało sens… w każdych czasach, bo ta wewnętrzna wolność jest pierwszą cechą człowieczeństwa, i właśnie najbardziej sprawdza się w czasach ucisku i zewnętrznego zniewolenia!

Ale prawdy trzeba nie tylko szukać, ale także stawać w jej obronie – jak mówił ksiądz Jerzy: „upominać się o nią w każdej sytuacji” – zwłaszcza w obecnych czasach, kiedy prawdę i fałsz miesza się tak skutecznie. Dlatego według mnie bł. ks. Jerzy może być patronem dla każdego, kto wytrwale poszukuje prawdy w trudnych czasach.

Ksiądz Popiełuszko patronem działaczy Związku

Związek ma wpisane w statucie wartości katolickie i naukę społeczną Kościoła, a jego członkowie kształtują swoje życie religijne i działalność w odniesieniu do słów błogosławionego męczennika. Naśladujemy go, broniąc godności i praw osoby ludzkiej, co czynił wytrwale ksiądz Jerzy…

Pełnia przesłania księdza Jerzego w znacznym stopniu odnosi się do ideałów i wartości, których broniła i wciąż broni Solidarność.
Nie spotkałem na swojej drodze stowarzyszenia i organizacji promującej kult bł. ks. Popiełuszki, w której szeregach nie byłoby członków obecnych czy dawnych struktur Solidarności.

Przedstawiciele Prezydium KK przypominają też wieloletnie zaangażowanie Związku w coroczną Pielgrzymkę Ludzi Pracy na Jasną Górę, wspieranie projektu powstającego w Okopach muzeum Dom Rodzinny (księdza Jerzego) czy straż przy grobie błogosławionego w Warszawie na Żoliborzu pełnioną wytrwale przez członków Solidarności z całego kraju.

Działacze struktur związkowych w wielu miastach przy okazji rocznic kultywują pamięć bł. ks. Jerzego i wciąż przypominają jego misję młodemu pokoleniu.

Ważnym aspektem tych działań jest owocna wieloletnia współpraca z Instytutem Pamięci Narodowej przy organizacji prelekcji i wystaw oraz innych wydarzeń edukacyjnych.

Owocne zaangażowanie i zgodne współdziałanie tak wielu osób i podmiotów powoduje, że na naszych oczach rozwija się prawdziwa koalicja na rzecz pamięci patrona Związku.

CZYTAJ TAKŻĘ:

Podziękowania za budowanie dzieła promocji kultu

Jako organizator i osoba uczestnicząca od 15 lat w akcjach promujących kult patrona Solidarności odnoszę się z wielką wdzięcznością do księży biskupów wielu polskich diecezji, którzy pomogli w tym dziele, udzielili swojego poparcia i błogosławieństwa, a także pamiętali o modlitwie za nas i za rozwój dzieła. Sercem ogarniamy razem z Solidarnością rzeszę tysiąca kapłanów w parafiach, które przyjęły nas z akcją, okazując wiele serca, a często fizycznie pomagając w realizacji dzieła.

Słowa podziękowania należą się wielu dziennikarzom, przedstawicielom mediów, przedstawicielom IPN, organizacji i wspólnot religijnych. Pamiętamy o tych, którzy pomogli zainicjować to dzieło, czyli o śp. księdzu prałacie Zygmuncie Malackim i pani Katarzynie Soborak.

Podsumowując piętnastolecie działań grupy promotorów działającej przy Solidarności, warto pamiętać, że za owocami tej ogólnopolskiej misji stoi ofiarna służba, która jest zarazem pracą! W każdym przypadku to praca konkretnego człowieka, a o szacunek dla niej i o jej ochronę wciąż zabiega Związek. Dlatego otaczamy szczególną wdzięcznością wszystkich, którzy ofiarnie uczestniczyli w transportowaniu wystawy Solidarności do wielu kościołów po całej Polsce, i tych, którzy przez dziesięciolecia poświęcali swój czas, by jeździć do najdalszych zakątków kraju, głosząc w parafiach słowo świadectwa o ks. Jerzym.

Pamiętamy i doceniamy, że Solidarność wiele czyni dla kultu ks. Jerzego, choć widzimy z każdym rokiem, że można zrobić o wiele więcej. Jesteśmy częścią Kościoła, jesteśmy obecni w całej Polsce, a patronat ks. Jerzego dla Związku to nie przywilej… to przede wszystkim obowiązek zachowania jego dziedzictwa w naszych sercach i dzielenia się nim z innymi.


 

POLECANE
Meta zacznie wykorzystywać dane użytkowników do trenowania swojego modelu AI Wiadomości
Meta zacznie wykorzystywać dane użytkowników do trenowania swojego modelu AI

Właściciel Facebooka i Instagrama, od 27 maja będzie wykorzystywać posty dorosłych użytkowników w UE, aby rozwijać swój model AI. Meta pobierze dane, chyba że wyrazisz aktywny sprzeciw. – To zupełne odejście od dotychczas rozumianej ochrony danych – powiedziała PAP analityk ds. cyfrowych Aleksandra Wójtowicz.

Policja zatrzymała nietrzeźwego sternika. Rejs mógł zakończyć się katastrofą Wiadomości
Policja zatrzymała nietrzeźwego sternika. Rejs mógł zakończyć się katastrofą

Sezon żeglarski jeszcze się nie rozpoczął, a już doszło do bardzo niebezpiecznej sytuacji na mazurskich jeziorach. 67-letni kapitan statku pasażerskiego został zatrzymany przez policję po tym, jak okazało się, że ma ponad trzy promile alkoholu we krwi.

Tusk zabrał głos: Ostatnia przed świętami polityczna uwaga Wiadomości
Tusk zabrał głos: "Ostatnia przed świętami polityczna uwaga"

"Ostatnia przed świętami polityczna uwaga" – pisze w mediach społecznościowych premier Donald Tusk i odnosi się do nadchodzących wyborów prezydenckich.

Nie żyje portugalski piosenkarz. Miał 52 lata Wiadomości
Nie żyje portugalski piosenkarz. Miał 52 lata

Media obiegła informacja o śmierci portugalskiego piosenkarza. Miał 52 lata.

Tȟašúŋke Witkó: Nie straszmy ludzi wojną tylko u nas
Tȟašúŋke Witkó: Nie straszmy ludzi wojną

Pół wieku temu, dokładnie 30 kwietnia 1975 roku, padł Sajgon. Armia Republiki Wietnamu ugięła się pod naporem Vietcongu i, finalnie, miasto w swe ręce przejęli komuniści. Zapewne wszyscy z Państwa pamiętają ikoniczne zdjęcia amerykańskich śmigłowców ewakuujących personel z dachu budynku ambasady USA.

Kamiński oskarża senackich urzędników. Senat i Kidawa-Błońska reagują pilne
Kamiński oskarża senackich urzędników. Senat i Kidawa-Błońska reagują

Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska z KO zaprzeczyła zarzutom wicemarszałka Michała Kamińskiego o tym, że kierowcy służbowi mieli dostać polecenie "donoszenia" na niego i innych wicemarszałków. Zdaniem Kidawy-Błońskiej informacje o nieobecnościach i chorobach, były potrzebne do organizacji pracy kierowców.

Nie żyją Gene Hackman i jego żona. Są nowe ustalenia Wiadomości
Nie żyją Gene Hackman i jego żona. Są nowe ustalenia

Gene Hackman i jego żona, Betsy Arakawa, zostali znalezieni martwi w swoim domu w Santa Fe w stanie Nowy Meksyk 26 lutego. W posiadłości odkryto również martwego psa. W sprawie ujawniono najnowsze informacje.

Ludzie Kidawy-Błońskiej kazali donosić na senatorów? Szokujące słowa Kamińskiego gorące
Ludzie Kidawy-Błońskiej kazali donosić na senatorów? Szokujące słowa Kamińskiego

Wicemarszałek Senatu Michał Kamiński oskarża Senat o "ubeckie metody" i próbę zmuszania jego kierowcy do donoszenia na temat zdrowia wicemarszałka oraz jego życia prywatnego.

Legenda polskiej piłki ręcznej kończy karierę Wiadomości
Legenda polskiej piłki ręcznej kończy karierę

Po ponad dwóch dekadach gry Adam Malcher żegna się z zawodowym sportem. O zakończeniu kariery przez legendarnego bramkarza Gwardii Opole poinformował klub, który zaprasza kibiców na jego oficjalne pożegnanie podczas meczu z Industrią Kielce. Spotkanie odbędzie się 28 kwietnia o godzinie 18:00.

Brutalny napad na Śląsku. Trzech sprawców poszukiwanych Wiadomości
Brutalny napad na Śląsku. Trzech sprawców poszukiwanych

Katowicka prokuratura oskarżyła pięciu mężczyzn w sprawie napadu przed rokiem w gminie Czechowice-Dziedzice. Pod pozorem dostarczenia przesyłki sprawcy wtargnęli do jednego z domów. Używając młotka i łomu dotkliwie pobili właściciela, a następnie splądrowali nieruchomość.

REKLAMA

Bł. ks. Jerzy Popiełuszko. Kultywujemy pamięć o naszym patronie

Trzy lata temu na łamach „Tygodnika Solidarność” ukazał się artykuł poświęcony tysięcznej akcji promocji duchowego dziedzictwa bł. ks. Jerzego Popiełuszki organizowanej w parafiach całej Polski. Dziś w ramach podsumowania roku 40. rocznicy jego męczeńskiej śmierci warto nawiązać do kontynuacji tych ewangelizacyjnych działań prowadzonych wytrwale od kilkunastu lat przez świeckich czcicieli ks. Jerzego – skupionych wokół NSZZ „Solidarność”, którego członkowie czczą błogosławionego jako patrona.
Bł. ks. Jerzy Popiełuszko Bł. ks. Jerzy Popiełuszko. Kultywujemy pamięć o naszym patronie
Bł. ks. Jerzy Popiełuszko / fot. Andrzej Iwański CC BY 3.0, Wikimedia Commons

Ten rok był wspaniałą okazją nie tylko do przypomnienia postaci i życia księdza Jerzego, ale też (a może przede wszystkim!) jego niezwykle aktualnego przesłania i poruszającego sumienia wielu nauczania. Odbywające się konkursy, koncerty, spotkania modlitewne, przemarsze, prezentacje filmów, prelekcje w kościołach, miejscach kultu, szkołach, uczelniach, ośrodkach kultury oraz centralne obchody i uroczystości w archidiecezji warszawskiej…

Warto wspomnieć też o III edycji Kongresu bł. ks. Jerzego (organizowanej w szczególnym roku w Bydgoszczy i we Włocławku), a także o spotkaniu Marka Popiełuszki z Donaldem Trumpem, podczas którego prezydent USA otrzymał kazania patrona Solidarności w języku angielskim.

Śmiało można ocenić (wobec zaistnienia co najmniej kilkuset ważnych wydarzeń), że po wielu latach znów „ruszyły się serca” Polaków wobec tak doniosłej rocznicy. Wiele z tych wydarzeń powiązanych było z prezentacją pięknych wystaw, dla których powstania inspiracją była tegoroczna rocznica.

Miałem zaszczyt w znacznej ich części uczestniczyć lub obserwować je, a przy wielu sprawowałem opiekę organizacyjną.

Wystawa Solidarności o bł. ks. Jerzym

Wśród wystaw była także obecna w bardzo wielu miejscach Polski nasza wystawa pt. „Błogosławiony Jerzy Popiełuszko. Kapłan i Męczennik. Patron NSZZ «Solidarność»”.

Wystawa, która miała dotąd blisko tysiąc prezentacji w ostatnim dziesięcioleciu, od lat nierozłącznie towarzyszy akcjom organizowanym dla uczczenia patrona Związku i promocji jego nauczania w licznych parafiach.

Ogólnopolska misja promocji kultu męczennika przy NSZZ „Solidarność”, zapoczątkowana przez śp. ks. Zygmunta Malackiego realizowana jest z udziałem „oddolnym” świeckich czcicieli ks. Popiełuszki w różnych miastach, ale też przy ofiarnym zaangażowaniu kapłanów, ludzi Solidarności, jej struktur czy władz regionalnych i krajowych. Sercem, istotą tej inicjatywy jest przypominanie duchowego dziedzictwa męczennika i ukazywanie aktualności jego kazań, a mocnym narzędziem tego przekazu stała się wystawa. Dlatego trzeba podkreślić wielkie zaangażowanie i poświęcenie naszych współpracowników – osób, które przyjeżdżają od wielu lat do parafii w różnych miastach, by obok tej przejmującej wystawy głosić – często przez całą niedzielę – świadectwa o księdzu Jerzym i promować jego nauczanie.

Owoce misji, której towarzyszy wystawa

Widzimy owoce tych działań. Po 15 latach prowadzenia akcji jest tak bardzo wiele osób, które dzielą się swoim przeżywaniem osoby i przesłania męczennika, w parafiach podchodzą do naszych wolontariuszy, rozmawiają długo… Są przy wystawie wspomnienia i łzy, słowa podziękowania i zapewnienia o modlitwie za dalszy rozwój akcji w Polsce. Refleksja nad tajemnicą męczeństwa ks. Jerzego, ofiarą jego życia złożoną za wiarę i dla umocnienia ducha wolności w Kościele i Ojczyźnie jest czymś żywym, twórczym, wydającym niejednokrotnie wielkie, nowe owoce dla duchowego życia tych ludzi. Ktoś nawet ocenił, że dzięki tym 1250 akcjom przez ostatnie 15 lat świadectwo o księdzu Jerzym mogło usłyszeć ponad milion osób w Polsce!

Dociera do nas wszystkich, że zgodnie z intencją modlitwy św. Jana Pawła II ze śmierci księdza Jerzego wyrosło dobro. Tym, którzy pozbawili go życia, wydawało się, że przerwali misję ks. Popiełuszki. A on dopełnił tę misję… bo jej ostatnim aktem, który dopuścił Pan Bóg, i jej zwieńczeniem – „niezmywalną pieczęcią” – było jego męczeństwo za wiarę i Kościół. Ks. Jerzy pokazał, że przemoc nie jest oznaką siły, lecz słabości, dał świadectwo, że… życie się nie kończy, że życie dopiero prawdziwie zaczyna się wtedy, gdy… rodzimy się dla Nieba!

Promocja kultu naszym zadaniem

Przez ostanie kilkanaście lat jako ludzie Solidarności przypominamy o tym, co głosił nasz kapelan, o jego wystąpieniach w obronie godności człowieka, praw ludzi ciężko pracujących, że praca powinna uszlachetniać człowieka i budować jego morale, o tym, że „prawda jest nieśmiertelna, nie da się jej zmienić taką czy inną ustawą”. Podczas ponurej nocy stanu wojennego ks. Jerzy przekonywał nas o tym, że życie budowane na fundamencie ewangelicznej prawdy – w odniesieniu do słów Chrystusa zawsze będzie miało sens… w każdych czasach, bo ta wewnętrzna wolność jest pierwszą cechą człowieczeństwa, i właśnie najbardziej sprawdza się w czasach ucisku i zewnętrznego zniewolenia!

Ale prawdy trzeba nie tylko szukać, ale także stawać w jej obronie – jak mówił ksiądz Jerzy: „upominać się o nią w każdej sytuacji” – zwłaszcza w obecnych czasach, kiedy prawdę i fałsz miesza się tak skutecznie. Dlatego według mnie bł. ks. Jerzy może być patronem dla każdego, kto wytrwale poszukuje prawdy w trudnych czasach.

Ksiądz Popiełuszko patronem działaczy Związku

Związek ma wpisane w statucie wartości katolickie i naukę społeczną Kościoła, a jego członkowie kształtują swoje życie religijne i działalność w odniesieniu do słów błogosławionego męczennika. Naśladujemy go, broniąc godności i praw osoby ludzkiej, co czynił wytrwale ksiądz Jerzy…

Pełnia przesłania księdza Jerzego w znacznym stopniu odnosi się do ideałów i wartości, których broniła i wciąż broni Solidarność.
Nie spotkałem na swojej drodze stowarzyszenia i organizacji promującej kult bł. ks. Popiełuszki, w której szeregach nie byłoby członków obecnych czy dawnych struktur Solidarności.

Przedstawiciele Prezydium KK przypominają też wieloletnie zaangażowanie Związku w coroczną Pielgrzymkę Ludzi Pracy na Jasną Górę, wspieranie projektu powstającego w Okopach muzeum Dom Rodzinny (księdza Jerzego) czy straż przy grobie błogosławionego w Warszawie na Żoliborzu pełnioną wytrwale przez członków Solidarności z całego kraju.

Działacze struktur związkowych w wielu miastach przy okazji rocznic kultywują pamięć bł. ks. Jerzego i wciąż przypominają jego misję młodemu pokoleniu.

Ważnym aspektem tych działań jest owocna wieloletnia współpraca z Instytutem Pamięci Narodowej przy organizacji prelekcji i wystaw oraz innych wydarzeń edukacyjnych.

Owocne zaangażowanie i zgodne współdziałanie tak wielu osób i podmiotów powoduje, że na naszych oczach rozwija się prawdziwa koalicja na rzecz pamięci patrona Związku.

CZYTAJ TAKŻĘ:

Podziękowania za budowanie dzieła promocji kultu

Jako organizator i osoba uczestnicząca od 15 lat w akcjach promujących kult patrona Solidarności odnoszę się z wielką wdzięcznością do księży biskupów wielu polskich diecezji, którzy pomogli w tym dziele, udzielili swojego poparcia i błogosławieństwa, a także pamiętali o modlitwie za nas i za rozwój dzieła. Sercem ogarniamy razem z Solidarnością rzeszę tysiąca kapłanów w parafiach, które przyjęły nas z akcją, okazując wiele serca, a często fizycznie pomagając w realizacji dzieła.

Słowa podziękowania należą się wielu dziennikarzom, przedstawicielom mediów, przedstawicielom IPN, organizacji i wspólnot religijnych. Pamiętamy o tych, którzy pomogli zainicjować to dzieło, czyli o śp. księdzu prałacie Zygmuncie Malackim i pani Katarzynie Soborak.

Podsumowując piętnastolecie działań grupy promotorów działającej przy Solidarności, warto pamiętać, że za owocami tej ogólnopolskiej misji stoi ofiarna służba, która jest zarazem pracą! W każdym przypadku to praca konkretnego człowieka, a o szacunek dla niej i o jej ochronę wciąż zabiega Związek. Dlatego otaczamy szczególną wdzięcznością wszystkich, którzy ofiarnie uczestniczyli w transportowaniu wystawy Solidarności do wielu kościołów po całej Polsce, i tych, którzy przez dziesięciolecia poświęcali swój czas, by jeździć do najdalszych zakątków kraju, głosząc w parafiach słowo świadectwa o ks. Jerzym.

Pamiętamy i doceniamy, że Solidarność wiele czyni dla kultu ks. Jerzego, choć widzimy z każdym rokiem, że można zrobić o wiele więcej. Jesteśmy częścią Kościoła, jesteśmy obecni w całej Polsce, a patronat ks. Jerzego dla Związku to nie przywilej… to przede wszystkim obowiązek zachowania jego dziedzictwa w naszych sercach i dzielenia się nim z innymi.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe