Na naszych oczach umarła kometa

Kometa C/2023 A3, inaczej nazywana Tsuchinshan-ATLAS, znika z naszego nieba. Dla nas na zawsze, bo nie dość, że wróci na ziemskie niebo za – lekko licząc – 200 tysięcy lat, to będzie dużo mniej okazała. Wiatr słoneczny związany z 25 maksimum aktywności słonecznej (któremu zawdzięczamy niedawne zorze polarne nad Polską) dość mocno okradł ją z materii. C/2023 A3 była najjaśniejszą kometą nie tylko w mijającym roku, ale – jak na razie – w całym XXI wieku.
Kometa - zdjęcie poglądowe Na naszych oczach umarła kometa
Kometa - zdjęcie poglądowe / fot. pixabay.com

Kometa, którą wielu z nas mogło oglądać gołym okiem, miała konkurentkę, która mogła być dużo jaśniejsza i bardziej spektakularna. Jednak ta druga kometa została w październiku spalona przez Słońce, co zarejestrowało orbitalne obserwatorium słoneczne SOHO.

Koniec piękny, choć ostateczny

Film ze śmierci komety był przed co najmniej dwa tygodnie najchętniej oglądanym nagraniem zjawisk astronomicznych przez astronomów z całego świata. Nie tylko dlatego, że nasza gwiazda dzienna zniszczyła obiekt, do którego obserwacji astronomowie przygotowywali się od ponad roku, ale również dlatego, że śmieć komety nadeszła nieoczekiwanie, przypominając nam, jak kończą ciała niebieskie, których orbita przebiega zbyt blisko Słońca.

Śmierć komety była równie szybka, co spokojna – ciało niebieskie wpadło w górne warstwy atmosfery Słońca nazywane koroną słoneczną z trudną do wyobrażenia prędkością 2 mln kilometrów na godzinę i – niemal natychmiast podgrzane do wielu milionów stopniu Celsjusza – po prostu wyparowało i zniknęło, zanim zdążyło się z tej atmosfery wydostać.

Śmierci komet – wbrew pozorom – nie są wcale rzadkim zjawiskiem w Układzie Słonecznym. Od 1996 roku, kiedy na orbicie okołosłonecznej pojawiło się należące do NASA obserwatorium słoneczne SOHO, jego teleskopy i kamery zarejestrowały ponad 3,7 tys. takich incydentów, z czego niektóre bywały dużo bardziej spektakularne. NASA dysponuje nagraniami komet uderzających w Słońce lub wyparowujących w mgnieniu oka w niższych warstwach. Są również takie, które rozpadają się na szereg mniejszych i odlatują w przestrzeń kosmiczną, zmieniając swoje orbity.

Ten ostatni typ komet astronomowie określają jako „komety muskające Słońce”, a zjawisko bardziej wyliczył, niż zaobserwował, niemiecki astronom Heinrich Kreutz. Komet zbliżających się do Słońca nie jesteśmy w stanie obserwować ze względu na ogromną jasność naszej gwiazdy dziennej, ale wiemy, co po muśnięciu Słońca może się z nimi zdarzyć.

Jeżeli jest duża, niemal na pewno rozpadnie się na mniejsze, jak stało się to mniej więcej dwa stulecia temu, z czego powstały dwie duże komety do dzisiaj noszące nazwę Wielkiej Komety Marcowej z 1843 roku i Wielkiej Komety Wrześniowej z 1882 roku. Obie stały się początkiem kometarnej rodziny Kreutza i łączy je to, że obok Ziemi, a później Słońca przelatują w mniej więcej podobnym czasie i dość blisko siebie.

Są szanse na kolejne komety

Kometę, którą widzieliśmy przez połowę września i niemal cały październik, odkryto relatywnie niedawno, bo w lutym ubiegłego roku. I choć szybko po odkryciu doczekała się wpisania na listę obiektów astronomicznych czekających na sprawdzenie, niedługo później usunięto ją z listy, bo – tu zgadzali się wszyscy obserwatorzy – kometa zniknęła. Prawdopodobnie zasłoniło ją większe i ciemniejsze ciało z naszego układu planetarnego.

Ponownie pojawiła się na niebie dopiero w tym roku, zaskakując nie tylko obserwatorów, ale także astronomów zajmujących się historią Układu Słonecznego. Skrupulatnie przeprowadzone symulacje komputerowe potwierdziły, że C/2023 A3 może być widoczna gołym okiem oraz że dla ludzkości pojawi się na niebie po raz pierwszy – jej okres orbitalny wynosi bowiem 200 tys. lat. Zakładano również, że może nie przetrwać bliskiego przejścia koło Słońca – ten los spotkał jednak drugą kometę, C/2024 S1 ATLAS, po której astronomowie i obserwatorzy spodziewali się znacznie bardziej widowiskowego zjawiska.

Jeżeli nie udało się wam obejrzeć ostatniej komety – nic straconego. O tych dwóch mówiono w tym roku najczęściej, ale od stycznia przez peryhelium, czyli punkt orbity znajdujący się najbliżej Słońca, przeszło 91 komet.

Wiele wskazuje na to, że podobna liczba komet odwiedzi Słońce również w przyszłym roku. Część z nich przetnie ziemską orbitę, co gwarantuje nam, że będą wystarczająco blisko, abyśmy mogli zobaczyć je przy pomocy słabych lornetek, a nawet gołym okiem. Wielu z nich wciąż jeszcze nie odkryto, a często są one znajdowane na niebie ledwie kilka miesięcy przed pojawieniem się na naszym nieboskłonie.

Komety nie takie groźne

Wiadomo, że żadna z tych komet, o których już wiemy, nie zagrozi bezpośrednio naszej planecie. Nad wykrywaniem ciał potencjalnie niebezpiecznych dla Ziemi czuwają obserwatoria zrzeszone w programach NEAR (near-Earth objects, czyli obiekty znajdujące się blisko Ziemi) oraz PHAs (Potentially Dangerous Asteroids, czyli potencjalnie niebezpieczne asteroidy). Według najnowszych danych niebezpiecznie blisko Ziemi znajduje się 2349 ciał niebieskich – jednak żadne z nich nie zagraża naszej planecie. Są zbyt małe albo ich orbita przecina się z ziemską, ale nie ma zagrożenia uderzenia w naszą planetę. Ewentualność kosmicznej katastrofy jesteśmy w stanie przewidzieć niemal od razu po odkryciu takiego ciała niebieskiego.

CZYTAJ TAKŻE:


 

POLECANE
Bardzo cierpiał. Lech Wałęsa przeszedł pilną operację Wiadomości
"Bardzo cierpiał". Lech Wałęsa przeszedł pilną operację

Lech Wałęsa przeszedł kilka dni temu operację barku. Zabieg odbył się w jednej z klinik pod Warszawą. W sobotę były prezydent opuścił szpital i wrócił do domu - poinformował jego współpracownik Marek Kaczmar.

Krwawa bójka w kujawsko-pomorskim. Kolumbijczyk podejrzany o zabójstwo Wiadomości
Krwawa bójka w kujawsko-pomorskim. Kolumbijczyk podejrzany o zabójstwo

29-letni Kolumbijczyk podejrzewany o śmiertelne ugodzenie nożem 41-latka w Nowem (Kujawsko-Pomorskie) został w nocy z soboty na niedzielę zatrzymany przez policję. Zatrzymanych zostało łącznie siedem osób – w tym pięciu obcokrajowców.

Szef NATO: Chiny mogą namówić Rosję do ataku Wiadomości
Szef NATO: Chiny mogą namówić Rosję do ataku

Sekretarz generalny NATO Mark Rutte ostrzega, że Chiny mogą próbować przekonać Rosję do zaatakowania krajów Sojuszu. Jak podkreślił w rozmowie z New York Times, taki scenariusz może spełnić się wówczas, gdy Pekin zdecyduje się na militarną agresję wobec Tajwanu.

Kinga Duda wyszła za mąż. Kim jest wybranek córki prezydenta? Wiadomości
Kinga Duda wyszła za mąż. Kim jest wybranek córki prezydenta?

Córka pary prezydenckiej wyszła za mąż. Jak doniósł serwis Shownews.pl wybranek Kingi Dudy, która chroni swoje życie prywatne przed rozgłosem, ma na imię Marek. Uroczystość weselna, według serwisu,  odbyła się w Pałacu Prezydenckim. 

Tragiczny wypadek w kopalni Polkowice-Sieroszowice. Nie żyje górnik z ostatniej chwili
Tragiczny wypadek w kopalni Polkowice-Sieroszowice. Nie żyje górnik

Zginął 37-letni górnik po wypadku, do którego doszło w kopalni miedzi Polkowice-Sieroszowice, a dwaj inni są lekko ranni. Do oberwania mas skalnych doszło w sobotę wieczorem. Ogłoszono trzydniową żałobę – przekazał w niedzielę rzecznik KGHM Artur Newecki.

Mężczyzna zginął po ciosie nożem: Policja zatrzymała 7 osób. Trwa pościg za kolejnymi z ostatniej chwili
Mężczyzna zginął po ciosie nożem: Policja zatrzymała 7 osób. Trwa pościg za kolejnymi

W miejscowości Nowe (woj. kujawsko-pomorskie) 41-letnimężczyzna został pchnięty nożem i zginął na miejscu. Policja zatrzymała siedem osób, a za kolejną czwórką trwa pościg.

Rośnie liczba ofiar tragedii w USA. Wiele zaginionych dzieci Wiadomości
Rośnie liczba ofiar tragedii w USA. Wiele zaginionych dzieci

Zwiększa się liczba ofiar powodzi w Teksasie. Według lokalnych władza w powodzi zginęło ponad 50 osób, w tym 15 dzieci. Jest też wiele osób, których los nie jest znany.  Zgłoszono m.in. zaginięcie co najmniej 27 dzieci z Camp Mystic, prywatnego chrześcijańskiego obozu letniego dla dziewcząt położonego w pobliżu rzeki Guadalupe.

Nowy sondaż. Bardzo niepokojące wieści dla rządu Tuska z ostatniej chwili
Nowy sondaż. Bardzo niepokojące wieści dla rządu Tuska

Prawo i Sprawiedliwość przejmie władzę po wyborach parlamentarnych w 2027 r. - według sondażu SW Research dla Onetu uważa tak blisko połowa badanych. Przeciwną opinię wyraziła tylko jedna czwarta wyborców biorących udział w sondażu. 

Pilny komunikat RCB. Zakaz dla mieszkańców i turystów w woj. opolskim z ostatniej chwili
Pilny komunikat RCB. Zakaz dla mieszkańców i turystów w woj. opolskim

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa ogłosiło alert dotyczący rzeki Kłodnica. RCB zakazuje korzystania w jakikolwiek sposób z wód rzeki do końca lipca. Chodzi o potencjalne zagrożenie biologiczne lub chemiczne.

Przełom w relacjach USA-Ukraina? Zełenski: To była najlepsza rozmowa z prezydentem Trumpem z ostatniej chwili
Przełom w relacjach USA-Ukraina? Zełenski: To była najlepsza rozmowa z prezydentem Trumpem

To była najlepsza i maksymalnie produktywna rozmowa z prezydentem USA Donaldem Trumpem; omówiliśmy obronę powietrzną i jesteśmy wdzięczni za gotowość wsparcia – oświadczył w sobotę późnym wieczorem prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, mówiąc o ich rozmowie, do której doszło w piątek.

REKLAMA

Na naszych oczach umarła kometa

Kometa C/2023 A3, inaczej nazywana Tsuchinshan-ATLAS, znika z naszego nieba. Dla nas na zawsze, bo nie dość, że wróci na ziemskie niebo za – lekko licząc – 200 tysięcy lat, to będzie dużo mniej okazała. Wiatr słoneczny związany z 25 maksimum aktywności słonecznej (któremu zawdzięczamy niedawne zorze polarne nad Polską) dość mocno okradł ją z materii. C/2023 A3 była najjaśniejszą kometą nie tylko w mijającym roku, ale – jak na razie – w całym XXI wieku.
Kometa - zdjęcie poglądowe Na naszych oczach umarła kometa
Kometa - zdjęcie poglądowe / fot. pixabay.com

Kometa, którą wielu z nas mogło oglądać gołym okiem, miała konkurentkę, która mogła być dużo jaśniejsza i bardziej spektakularna. Jednak ta druga kometa została w październiku spalona przez Słońce, co zarejestrowało orbitalne obserwatorium słoneczne SOHO.

Koniec piękny, choć ostateczny

Film ze śmierci komety był przed co najmniej dwa tygodnie najchętniej oglądanym nagraniem zjawisk astronomicznych przez astronomów z całego świata. Nie tylko dlatego, że nasza gwiazda dzienna zniszczyła obiekt, do którego obserwacji astronomowie przygotowywali się od ponad roku, ale również dlatego, że śmieć komety nadeszła nieoczekiwanie, przypominając nam, jak kończą ciała niebieskie, których orbita przebiega zbyt blisko Słońca.

Śmierć komety była równie szybka, co spokojna – ciało niebieskie wpadło w górne warstwy atmosfery Słońca nazywane koroną słoneczną z trudną do wyobrażenia prędkością 2 mln kilometrów na godzinę i – niemal natychmiast podgrzane do wielu milionów stopniu Celsjusza – po prostu wyparowało i zniknęło, zanim zdążyło się z tej atmosfery wydostać.

Śmierci komet – wbrew pozorom – nie są wcale rzadkim zjawiskiem w Układzie Słonecznym. Od 1996 roku, kiedy na orbicie okołosłonecznej pojawiło się należące do NASA obserwatorium słoneczne SOHO, jego teleskopy i kamery zarejestrowały ponad 3,7 tys. takich incydentów, z czego niektóre bywały dużo bardziej spektakularne. NASA dysponuje nagraniami komet uderzających w Słońce lub wyparowujących w mgnieniu oka w niższych warstwach. Są również takie, które rozpadają się na szereg mniejszych i odlatują w przestrzeń kosmiczną, zmieniając swoje orbity.

Ten ostatni typ komet astronomowie określają jako „komety muskające Słońce”, a zjawisko bardziej wyliczył, niż zaobserwował, niemiecki astronom Heinrich Kreutz. Komet zbliżających się do Słońca nie jesteśmy w stanie obserwować ze względu na ogromną jasność naszej gwiazdy dziennej, ale wiemy, co po muśnięciu Słońca może się z nimi zdarzyć.

Jeżeli jest duża, niemal na pewno rozpadnie się na mniejsze, jak stało się to mniej więcej dwa stulecia temu, z czego powstały dwie duże komety do dzisiaj noszące nazwę Wielkiej Komety Marcowej z 1843 roku i Wielkiej Komety Wrześniowej z 1882 roku. Obie stały się początkiem kometarnej rodziny Kreutza i łączy je to, że obok Ziemi, a później Słońca przelatują w mniej więcej podobnym czasie i dość blisko siebie.

Są szanse na kolejne komety

Kometę, którą widzieliśmy przez połowę września i niemal cały październik, odkryto relatywnie niedawno, bo w lutym ubiegłego roku. I choć szybko po odkryciu doczekała się wpisania na listę obiektów astronomicznych czekających na sprawdzenie, niedługo później usunięto ją z listy, bo – tu zgadzali się wszyscy obserwatorzy – kometa zniknęła. Prawdopodobnie zasłoniło ją większe i ciemniejsze ciało z naszego układu planetarnego.

Ponownie pojawiła się na niebie dopiero w tym roku, zaskakując nie tylko obserwatorów, ale także astronomów zajmujących się historią Układu Słonecznego. Skrupulatnie przeprowadzone symulacje komputerowe potwierdziły, że C/2023 A3 może być widoczna gołym okiem oraz że dla ludzkości pojawi się na niebie po raz pierwszy – jej okres orbitalny wynosi bowiem 200 tys. lat. Zakładano również, że może nie przetrwać bliskiego przejścia koło Słońca – ten los spotkał jednak drugą kometę, C/2024 S1 ATLAS, po której astronomowie i obserwatorzy spodziewali się znacznie bardziej widowiskowego zjawiska.

Jeżeli nie udało się wam obejrzeć ostatniej komety – nic straconego. O tych dwóch mówiono w tym roku najczęściej, ale od stycznia przez peryhelium, czyli punkt orbity znajdujący się najbliżej Słońca, przeszło 91 komet.

Wiele wskazuje na to, że podobna liczba komet odwiedzi Słońce również w przyszłym roku. Część z nich przetnie ziemską orbitę, co gwarantuje nam, że będą wystarczająco blisko, abyśmy mogli zobaczyć je przy pomocy słabych lornetek, a nawet gołym okiem. Wielu z nich wciąż jeszcze nie odkryto, a często są one znajdowane na niebie ledwie kilka miesięcy przed pojawieniem się na naszym nieboskłonie.

Komety nie takie groźne

Wiadomo, że żadna z tych komet, o których już wiemy, nie zagrozi bezpośrednio naszej planecie. Nad wykrywaniem ciał potencjalnie niebezpiecznych dla Ziemi czuwają obserwatoria zrzeszone w programach NEAR (near-Earth objects, czyli obiekty znajdujące się blisko Ziemi) oraz PHAs (Potentially Dangerous Asteroids, czyli potencjalnie niebezpieczne asteroidy). Według najnowszych danych niebezpiecznie blisko Ziemi znajduje się 2349 ciał niebieskich – jednak żadne z nich nie zagraża naszej planecie. Są zbyt małe albo ich orbita przecina się z ziemską, ale nie ma zagrożenia uderzenia w naszą planetę. Ewentualność kosmicznej katastrofy jesteśmy w stanie przewidzieć niemal od razu po odkryciu takiego ciała niebieskiego.

CZYTAJ TAKŻE:



 

Polecane
Emerytury
Stażowe